G. S. K u t u m o V a I. I. I n o g a m o V g e o d e z I ya va m a r k s h e y d e r L i k I s h I


To’g’ri burchakli yassi koordinata va qutbiy



Download 6,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/203
Sana01.04.2022
Hajmi6,42 Mb.
#522882
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   203
Bog'liq
fayl 1622 20210825 (1)

To’g’ri burchakli yassi koordinata va qutbiy 
koordinatalar. 
Kichik territoriyalarning planini 
olishda va katta aniqlik talab qilinmaydigan 
hisoblarda to’g’ri burchakli yassi koordinata hamda 
qutbiy koordinata tizimlaridan foydalaniladi.
 
To’g’ri burchakli yassi koordinata.
To’g’ri burchakli yassi koordinata 
tizimidanuqtalarning bir-biriga nisbatan tutashgan o’rni o’zaro perpendikulyar ikki 
chiziqning kesishgan nuqtasiga nisbatan aniqlanadi. O’zaro perpendikulyar ikki 
chiziqqa koordinata o’qlari deyiladi. Bu koordinata tizimi Dekart to’g’ri burchakli 
yassi koordinata tizimi deb yuritiladi. 
Dekart koordinata tizimida vertikal chiziq- ordinata (Y), gorizontal chiziq esa 
absissa (X) o’qi deyiladi. Geodeziyada aksincha vertikal chiziq-absissa, gorizontal 
chiziq esa ordinata deb qabul qilingan. Chunki geodeziyada asosiy yo’nalish deb 
qabul qilingan meridian chizig’i to’g’ri burchakli koordinataning vertikal chizig’iga 
to’g’ri keladi. 
 
2.6-rasm.A va B nuqtaning 
koordinatasini aniqlash 
sxemasi 


23 
To’g’ri burchakli koordinata tizimini Yer sferik yuzasining yassi deb qabul qilingan 
kichik territoriyasi uchun qo’llanishi mumkin. Bunda to’g’ri burchakli
koordinata o’qlari tekislikni to’rt bo’lakka, ya’ni choraklarga bo’ladi, har bir 
chorakning o’z ishorasi bo’ladi. Choraklar soat mili yo’nalishida, ya’ni shimoldan
sharq, janub va g’arbga tomon hisoblanadi
. 2.2-jadvalda
to’g’ri burchakli yassi 
koordinata choraklarning ishoralari berilgan. 
To’g’ri burchakli koordinata tizimida biror nuqtaning koordinatasini aniqlash
uchun bu nuqtadan koordinata o’qlariga perpendikulyar chiziqlar tushuriladi. (A) 
nuqtaning absissasi-(
x

Download 6,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   203




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish