G. S. K u t u m o V a I. I. I n o g a m o V g e o d e z I ya va m a r k s h e y d e r L i k I s h I

 
5.5-rasm. Xarita varag`i
 
 5.6-rasm. Xarita varag`i M 1:2000

---

53 
masshtabli kartaning har bir varag’i 1:5000 masshtabli planning
256 varaq`q`a bo’linadi. Bu plan varag’ining nomenklaturasi 1:100000 masshtabli 
karta nomenklaturasiga 1:5000 masshtabli karta varag’ining tartib nomerini qavs 
ichida qo’shib yozib hosil etiladi. Masalan, shtixlangan 1:5000 masshtabli 
topografik plan varag’ining nomenklaturasi (M-39-69 B-b) (5.6-rasm). 
1:5000 masshtabli topografik planning har bir varag’i ham o’z navbatida 
1:2000 masshtabli planning 9 ta varag’iga bo’linadi 
va har bir varaq rus alifbosining kichik harflari bilan 
belgilanadi,nomenklaturasini ifodalash uchun 1:5000 
masshtabli plan varag’ining nomenklaturasiga qavs 
ichida tegishli varaqni belgilovchi harf qo’shib 
yoziladi. Shahar va qishloqlarning topografik planlari 
ko’pincha shartli koordinata tizimida tuziladi. Bu 
planlarning nomenklaturasini hosil etish uchun 
o’lchami 40×40 sm bo’lgan 1:5000 masshtab 
plansheti asos qilib olinadi.1:5000 masshtabli plan 
varaqlarining nomenklaturasi arab raqamlari bilan belgilanadi. Planlarning tartib 
raqamini shahar bosh arxitektori belgilaydi.
1:5000 masshtabli planning har bir varag’i to’rt qismga bo’linib 1:2000 
masshtabli planlar nomenklaturasi hosil qilinadi va u kiril alfaviti (А, Б, В, Г) 
harflari bilan belgilanadi. 1:2000 masshtabli planning har bir varag’i ham to’rt 
qismga bo’linib, rim raqamlari bilan belgilanadi. Bu raqamlar 1:1000 masshtabli 
planlarning nomenklaturasi bo’ladi. 1:2000 masshtabli planning har bir varag’i
6 qismga bo’linib, 1:500 masshtabli plan varaqlarining nomenklaturasi hosil qilinadi 
va qismlar 1 dan 16 ga qadar arab raqamlari bilan belgilanadi. Yuqorida aytilgan 
tizimda qismlarga bo’lingan topografik planlarning raqamlari o’lchami va maydoni 
quyidagicha bo’ladi: 1:5000 masshtabda 40×40 smyoki joyda 400 gektar (4 km
2
), 
1:2000 masshtabda 50×50 sm yoki joyda 100 gektar (1 km
2
), 1:1000 masshtabda 
50×50 sm yoki joyda 25 gektar (0,25 km
2
) va 1:500 masshtabda 50×50 sm yoki 
joyda 6,25 gektar (0,0625 km
2
) .