G. S. K u t u m o V a I. I. I n o g a m o V g e o d e z I ya va m a r k s h e y d e r L i k I s h I



Download 6,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet75/203
Sana19.05.2023
Hajmi6,42 Mb.
#941315
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   203
Bog'liq
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

 
Qarash trubasi. 
Qarash trubasi (8.8-rasm) geodezik asboblarning asosiy 
ish qismlaridan biri bo’lib, kuzatilayotgan nuqtani aniq nishonga olish (vizirlash) 
uchun xizmat qiladi. Qarash trubasi ikkita optic tizim: obyektiv 1va okulyar 2 dan 
iborat. Obyektiv va okulyar silindr shaklidagi metall trubkalar ichiga joylashgan; 
shunga ko’ra bu trubkalarobyektiv 
va okulyar trubkalari 3 va4 deb 
yuritiladi. Okulyar trubkasining 
okulyar linzasi oldiga diafragma 
deb ataladigan shisha plastinkali 
halqa 5 sozlash vintlari 6 yordamida o’rnatilgan shisha plastinkaga iplar to’ri 
chizilgan (8.8-rasm b). Iplar to’ridagi vertikal chiziq bilan o’rtadagi gorizontal 
chiziq-vizir chiziqlari, chetki gorizontal chiziqlar esa dalnomer chiziqlari deb 
ataladi. Iplar to’ri ravshan ko’rinishi (uni ko’zga moslash) uchun okulyar trubkasi 
keragicha aylantiriladi. 
Qarash trubasini buyumning biror nuqtasiga vizirlash deganda, shu nuqta tasvirini 
to’g’ridagi iplarning kesishgan nuqtasiga to’g’rilash tushuniladi. Iplarning 
kesishgan nuqtasi va obyektivning optik markazi orqali o’tgan faraziy chiziqqa 
teodolitning viziro’qi deyiladi. Obyektiv va okulyarning optik markazlaridan o’tgan 
faraziy chiziq-qarash trubasining optiko’qi, obyektiv va okulyar trubkalarining 
ko’ndalang kesimlari markazidan o’tgan faraziy chiziq esa geometric o’q deb 
ataladi.
Hozirgi vaqtda qarash trubasi ichdan fokuslanadigan teodolitlar ishlab 
chiqarilmoqda.Bu qarash trubasida obyektiv bilan iplar to’ri chizilgan diafragma 
orasiga fokuslanuvchi linza 7 li trubka 8 joylashtirilgan. Trubkani kramelyera 9 
yordamida qarash trubasining geometrik o’qi bo’yicha siljitish mumkin. 
Fokuslanuvchi linzali obyektiv teleobyektivdeb ataladi. Fokuslanuvchi linzani 
siljitish yo’li bilan teleobyektivning fokus oralig’i o’zgartiriladi, natijada 
kuzatilayotgan buyum ravshan ko’rinadi.
 

Download 6,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   203




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish