G. S. K u t u m o V a I. I. I n o g a m o V g e o d e z I ya va m a r k s h e y d e r L i k I s h I



Download 6,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet77/203
Sana19.05.2023
Hajmi6,42 Mb.
#941315
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   203
Bog'liq
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

 
 
 
 
 


110 
8.4. Teodolitni tekshirish 
 
Teodolitlar ma`lum mexanik, optik va geometrik talablarga javob beradigan 
qilib yasaladi.Lekin asbob eskirishi yoki shikaslanishi mumkin. Shuning uchun 
teodolitni ishlatishdan oldin uni sinab va tekshirib, kamchiligi bor-yo’qligini 
aniqlash, topilgan nuqsonlarini bartaraf qilish kerak.
Teodolitni sinash bilan tekshirishning farqi bor. Sinash deganda, uning ayrim 
qismlarining sifatiga baho berish tushuniladi. Sinash paytida teodolit ayrim 
qismlarining ma`lum talablarga mos kelish-kelmasligi va detallarning benuqson 
ishlashi, limb bo’laklari qiymatlarining to’g’riligi, alidadaning ekssentrisiteti 
yo’qligi, adilak pufakchasining o’rnidan erkin va ravon qo’zg’alishi, qarash 
trubasidan buyumning ravshan ko’rinishi, sferik va xromatik aberratsiyalar ta`siri 
yo’qligi aniqlanadi. Teodolitni tekshirish deganda, uning tuzilishi sharti bo’yicha, 
ayrim qismlari o’rtasidan o’zaro geometrik nisbatlarni aniqlash tushuniladi. 
Aniqlangan kamchiliklarni bartaraf qilib, ayrim qismlarning o’zaro munosabatini 
keragicha moslashga teodolitni sozlash yoki 
rostlash (yustirovka) deyiladi. Teodolitni 
sinash va tekshirishdan avval uning 
shtativga 
mustahkam o’rnatilganligini, 
limb, alidada, qarash trubasi o’qlari atrofida 
ravon aylanishini, mahkamlash, ko’tarish va 
yo’naltirish vintlari to’g’ri va bemalol 
buralishini aniqlash kerak. 
Teodolitni 
tekshirganda 
uning 
asosiy o’qlari yoki qismlari bir-biriga 
nisbatan 
geometrik 
jihatdan 
to’g’ri 
o’rnatilganligiga 
ahamiyat 
beriladi. 
Takroriy teodolitda limb o’qi, asosiy (vertikal) o’q (MM
1
) (8.9-rasm), qarash 
trubasining aylanish o’qi (HH
1
), vizir o’qi (WW
1
) shuningdek har bir adilakning o’qi 
(PP
1
) tekshirilishi shart. 
 

Download 6,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   203




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish