G qarshiboyeva, J. Majidov, A. Sharafitdinov

Ona yurtng omon bo‘lsa, rang-u ro‘ying somon bo‘lmas; 
Baliq suv bilan tirik, odam el bilan; Vataning tinch sen tinch; el 
boshiga tushgani, er boshiga tushgani; Oz uyim - o‘lan to‘shagim; 
O‘zga yurtning gulidan, o‘z yurtingning cho‘li yaxshi 
kabi 
maqollarda vatanparvarlik g‘oyalari o‘z ifodasini topgan. Ushbu 
maqollarni tinglagan, yod olgan uning mag‘ziga yetgan farzand 
vatanga mehr hislari uyg‘ona boshlaydi.
Xalq maqollari bevosita mehnat jarayonida, qaynoq hayot 
quchog‘ida yaratilganligi sababli ularda mehnat va kasb hunarga oid 
mavzular ham yetakchi o‘rin egallaydi. Mehnat mavzusidagi 
maqollarda mehnatga muhabbat, hurmat; ishyoqmas dangasa va 
tekinxo‘rlikni qoralovchi, xalqning xulosalari mujassam etgan. 
Xalqimiz azal-azaldan mehnat orqali turmush tarzining faravon 
bo‘lishi, mehnat orqali inson kamolitining har javhasida yaxshi 

---

46 
natijalarga erishish mumkinligini, mehnatni sevish, yalqovlikdan 
qochish kerakligini anglab yetganlar.
Inson tabiatan mehnatkashdir. U mehnat tufayli o‘zining 
iste’dodi, qobiliyati, layoqatini namoyon etadi. Mehnat jarayonida 
insonning dunyoqarashi kengayib, bilim saviyasi oshib, u o‘zini 
jismoniy va ma’naviy jihatdan shakllantirib boradi. Inson mehnati 
aqliy va jismoniy mehnat tarzida amalga oshiriladi. Shaxs har 
ikkalasining umumiyligi natijasida voyaga yetadi. Aqliy mehnat inson 
tafakkurini rivojlantirsa, jismoniy mehnat uning barkamol sog‘lom 
o‘sishi uchun zamindir. Xalq maqollarida mehnat hamma narsaning 
kaliti ekanligi aytiladi. Masalan, 
Daraxt yaprog‘i bilan ko‘rkam, 
odam-mehnati bilan, Daryo suvini bahor oshirar, Odam qadrini 
mehnat oshirar; Ishlagan osh tishlar, ishlamagan tosh tishlar; 
Mehnat qilsang yasharsan, katta-katta osharsan; oltin o‘tda