G. N. Maxmudova innovatsion iqtisodiyot

Ilmiy kashfiyotlar. Kashfiyot ob’yektlari. 
Kashfiyotni aniqlash tartiblari. 
Ishlab chiqarish texnikasi yoki yangi jarayon koʻrinishidagi texnik 
oʻzgarishlar texnik ixtirolar va kashfiyotlarni ta’riflash uchun ishlatiladi. 
Bunday kashfiyotlar ishlab chiqarish va xarajatlarni firma va sanoat 
tarmoqlari darajasida oʻzgartirishi mumkin. Solouning neoklassik oʻsish 
modelida texnologik rivojlanish kashfiyotlar tufayliligiga toʻxtalib oʻtilgan. 
Texnologik jarayonning bir nechta pogʻonaga ega ekanligiga ham batafsil 
toʻxtalib oʻtilgan.
Kashfiyot deb bilim darajasiga tubdan oʻzgartirish olib kiradigan ilgari 
noma’lum boʻlgan, ammo ob’yektiv mavjud moddiy nuqtaning hodisa, xossa 
va qonuniyatlarini tushuntirib beruvchi ta’limotga aytiladi. 
Kashfiyotni himoya qilish maqsadi: 
• Ilmiy mazmun ishonchliligini tasdiqlash uchun; 
• Muallif va davlat ustunligini oʻrnatish; 
• Kashfiyot muallifining xususiyatlarini tan olish va unga tegishli 
imtiyozlar berish; 
• Kashfiyot bilan bogʻliq ilmiy-texnologik masalalarni hal qilishda 
koʻmaklashish; 
• Fan va texnikada, foydalanish uchun kashfiyotlarni davlat tomonidan 
ma’lumot uchun qabul qilinishi va hisobga olinishi (11-jadval). 
11-jadval 
Kashfiyotlarni aniqlash bosqichlari
27
 
Kashfiyotni 
aniqlash 
bosqichlari 
Amalga oshiriladigan ishlar 
1-bosqich 
Asos qidiruv tadqiqotni ilmiy-amaliy injenerlik tadqiqotdan 
ajratish lozim. Tadqiqotning obekti tabiiy yoki texnik 
boʻlishi mumkin va uni tartibli amalga oshirish kerak. 
2-bosqich 
Kashfiyot predmeti hodisa, xossa, qonuniylikni oldindan 
belgilash. 
3-bosqich 
Kashfiyot shakliga muvofiq kashfiyot predmeti qat’iy 
shakllantiriladi. 
4-bosqich 
Bunda ilmiy qoidalar jamoatchilik tomonidan muhokama 
qilinadi. 
27
Salixov S.A. Innovatsion faoliyatni boshqarish. Darslik. T.: TDIU, 2013 y.

---

93