G. N. Maxmudova innovatsion iqtisodiyot

 
5.2. Innovatsion jarayon
va uning bosqichlari. 
Innovatsion jarayon
– bu gʻoyani mahsulotga ketma-ketlikda 
aylantirish jarayonidir. 
Innovatsion jarayonni ikkita asosiy bosqichga boʻlish mumkin: birinchi 
bosqich (bu eng uzoq) tadqiqot va ishlanmalarni ishlab chiqishni oʻz ichiga 
oladi, ikkinchi bosqich mahsulotning hayotiy aylanishini anglatadi.(12-rasm) 
Innovatsion loyihaning murakkabligiga qarab, innovatsion jarayonning 
birinchi bosqichida hal qilinishi kerak boʻlgan vazifalar juda xilma-xil 
boʻlishi mumkin. Xususan, yirik innovatsion loyihalarni ishlab chiqish va 
joriy etishda, turli vaqtlarda boshqa jamoalar tomonidan olingan ilmiy-texnik 
faoliyat natijalarini tizimli ravishda integratsiyalash, ikkala alohida kichik 
tizimlar va umuman texnologiyalarni qayta ishlash va takomillashtirish 
amalga oshiriladi. Ushbu bosqichdagi ishlarning ijrochilari universitetlar,
 
12-rasm. Innovatsion jarayonning bosqichlari 
 
institutlar, ilmiy-texnik markazlarning olimlari, muhandislari va ijodiy 
jamoalari sanaladi. 
 

---

68 
Fundamental tadqiqotlar 
Innovatsion 
jarayonning 
rivojlanish 
mantigʻiga 
muvofiq, 
innovatsiyaning paydo boʻlishi yangi mahsulot uchun gʻoyalarni 
shakllantirishdan boshlanadi. Koʻpincha gʻoyalar fundamental tadqiqotlarni 
oʻtkazish jarayonida tugʻiladi. 
Fundamental tadqiqotlar 
– bu inson, jamiyat va atrof-muhitning 
tuzilishi, faoliyati va rivojlanishining asosiy qonunlari toʻgʻrisida yangi 
bilimlarni olishga qaratilgan eksperimental yoki nazariy faoliyatdir. Asosiy 
tadqiqotning maqsadi – hodisalar oʻrtasidagi yangi aloqalarni kashf etish, 
tabiat va jamiyat rivojlanish qonuniyatlarini ularning aniq foydalanishiga 
nisbatan oʻrganishdan iborat. Fundamental tadqiqotlar nazariy va 
izlanishlarga boʻlinadi.
 
Nazariy tadqiqotlar natijalari ilmiy kashfiyotlar, yangi tushuncha va 
gʻoyalarni asoslash, yangi nazariyalarni yaratishda namoyon boʻladi. 
Tadqiqotga tadqiqotlarning oʻzi kiradi, uning vazifasi gʻoyalar va 
texnologiyalarni yaratish uchun yangi tamoyillarni kashf etishdir. 
Fundamental tadqiqotlarni olib borish ijtimoiy ehtiyojlarni qondirishning 
yangi usullarini asoslash va eksperimental tekshirish bilan yakunlanadi. 
Barcha asosiy tadqiqotlar ilmiy muassasalarda ham, universitetlarda ham, 
yirik ilmiy-texnik sanoat tashkilotlarida ham faqat yuqori malakali 
mutaxassislar tomonidan olib boriladi. Fundamental fanning innovatsion 
jarayonlarni rivojlantirishdagi ustuvor ahamiyati uning gʻoyalar ishlab 
chiqaruvchisi sifatida harakat qilishi, yangi bilim sohalariga yoʻl ochishi 
bilan belgilanadi. Fundamental tadqiqotlar davlat byudjeti yoki davlat 
dasturlari orqali moliyalashtiriladi.