G‘. N. Mahmudov

 
 
9,6 
 
9,4 
 
9,1 
 
8,8 
 
8,5 
 
8,0 
 
 
 1.3.12. Akkumulatorlar batareyasini saqlash 
 
Yangi  elektrolit  quyilmagan  quruq    zaryadlangan  akkumulatorbatareyalar 
isitilmaydigan,    quruq,  havo  harorati  -50
0
C  dan  past  bo’lmagan  xonalarda 
saqlanadi.  Bu  batareyalarning  tiqinlari  yaxshi  yopilgan  holda  bo’lishi  kerak. 
Elektrolit  quyilmagan  quruq  zaryadlangan  akkumulyatorlarni  saqlash  muddati  3 
yildan ortiq  bo’lmasligi  kerak. 
Ishlatilgan,  avtomobildan    yechib  olingan  akkumulyatorlarni  saqlashga  
qo’yishdan  avval,  to’la  zaryadlanadi;  elektrolit  sathi  tekshirilib,  me’yoriga 
keltiriladi;    akkumulator  yuzi    10%    li  navshadil  spirt  bilan  yaxshilab  artiladi;  
qutb  quloqlari  tozalanib,  ularga  texnikaviy  vazelin    surib    qo’yiladi.  
Akkumulatorlar  imkon boricha harorati 0
0
C dan yuqori bo’lmagan  havosi yaxshi 
almashib  turadigan  xonalarda  saqlanishi  zarur.    Chunki  havo  harorati      manfiy 
bo’lganda,  akkumulatorlarning    me’yoridan  ortiq,  o’z-o’zidan  razryad  bo’lish 
darajasi  juda  past  bo’ladi.  Akkumulyatorlarni  saqlash  davrida,  har  oyda  1  marta 
elektrolit  zichligi  tekshiriladi  va  uning  qiymati    0,4

10
3
  kg/m
3 
  ga  kamaysa,  
batareyalar  zaryad  qilinishi  zarur.  Musbat  temperaturada  saqlanayotgan 
akkumulatorlar  har oyda 1 marta zaryad qilib turilishi kerak. Manfiy temperatura  
sharoitida    akkumulyatorlarning  saqlash  muddati  1,5  yildan,  musbat  temperatura 
sharoitida - 9 oydan oshmasligi kerak. 
Ishlatilgan  akkumulyatorlarni  nisbatan  uzoq  muddat  davomida  (2-  3  yil) 
saqlash  uchun,  ular  to’la  zaryadlanadi,  so’ngra  ehtiyotkorlik  bilan  elektrolit 
to’kiladi  va  2-3  marta  yaxshilab  distillangan  suv  bilan  yuviladi.  Shundan  keyin 
akkumulatorga      bor  kislotasining  5%  li  eritmasi  normal  sathgacha  quyiladi  va 
tiqinlar  yopiladi.    Eritma  muzlab  qolmasligi  uchun  akkumulatorhavo  harorati 

---

 
93 
doimo  musbat  bo’ladigan  xonalarda  saqlanadi.  Akkumulyatorlarni  bu  usulda 
saqlashda  me’yoridan  ortiq,  o’z-o’zidan  razryad  hodisasi  sodir  bo’lmaydi.  Bu 
usulda  saqlangan  akkumulatorni      ishga  tushirish    uchun    unga  quyilgan  eritma 
to’kiladi (akkumulator  quyish teshiklarini pastga qaratib to’ntarib qo’yiladi),  20-
25  minutdan  keyin unga zichligi  1,38-1,40

10
3
 kg/m
3
  bo’lgan elektrolit quyiladi 
va 40-50 minutdan keyin batareya avtomobilga qo’yiladi.  Akkumulator 8-10  soat 
ishlaganidan  keyin  elektrolit  zichligi  o’lchanadi  va  zarurat  bo’yicha  me’yoriga 
keltiriladi.