Fuqarolik jamiyatining ijtimoiy tuzilmasida mulklar sinfining o’rni reja: Kirish

III D A R A J A

Сиёсий партиялар E ННТ, ҳаракатлар htiyojlar

Ijtimoiy-siyosiy ishtirok, f Лобби гуруҳлари uqarolar faolligi

Ижодий уюшмалар, диний масканлар

Маданият муссасалари

II D A R A J A	Оила, ОАВ Ehtiyojlar
	S ihat-salomatlik, ijodiyot. m uloqot, axborot, jinslararo ehtiyojlar

I D A R A J A	Хусусий корхоналар T Акционерлик жамиятлари, истеъмолчилар уюшмалари ayanch ehtiyojlar
	O Касбий бирлашмалар ziq-ovqat, kiyim, uy-joy, yashash muhiti

3.3.-rasm. Fuqarolik jamiyatining strukturalari

Fuqarolik jamiyati va uning strukturalari tavsifining yana biri – ularning funksionallik tabiatini kasb etishidir. Bu fuqarolik jamiyatining amal qilishi nafaqat xususiy manfaatlarni amalga oshirish uchun muayyan kengliklarni tashkil etish, balki jamiyatni o‘zini o‘zi tashkillashtirishi va o‘zini o‘zi muvofiqlashtirishining yuqori darajasiga erishishdir. Va nihoyat,zamonaviy fuqarolik jamiyati qadriyatlariga ijtimoiy va shaxsiy manfaatlarni o‘zaro uyg‘unlikda biriktira olish ham taalluqlidir. Agar bu kabi uyg‘un birikuvga erishilmasa, u holda davlat va fuqarolik jamiyati o‘rtasida uzilishlar sodir bo‘lishi mumkin.²⁴

4.Rivojlangan mamlakatlarda jamiyat sotsial strukturalarining rivojlanishida yangi tamoyillar. XXI arafasiga kelib rivojlangan mamlakatlar jamiyatining sotsial strukturasi sifatida sotsioiqtisodiy, siyosiy, xulqiy va boshqa belgilari bilan o‘zaro farqlanadigan guruhlar va qatlamlar yanada ko‘paydi.Bu davrga kelib sinflar, stratalar, sotsial qatlamlar strukturasi va o‘zaro aloqalari xususiyatlarida jiddiy o‘zgarishlar ro‘y berdi: ichki sinfiy farqlanish jarayonlari faollashdi, sotsial birliklarning harakatchanligi (mobilligi) kuchaydi, yangi qatlamlararo guruhlar shakllandi.

SHuningdek, g‘arbiy mamlakatlarda bozor munosabatlarini sotsial birliklar determinanti sifatida talqin etadigan konsepsiyalar keng tarqaldi. Ayniqsa, ingliz jamiyatshunos olimi A.Giddens ilgari surgan konsepsiyada bu kabi nazariy jihatlar keng yoyildi. Bu konsepsiyaga binoan, sinflar moddiy resurslarga egalik qilish va ularni nazorat etishdagi tengsizliklar sababli paydo bo‘ladi, sinfiy mansublikning asosiy ko‘rsatkichi individ va guruhlarning imkoniyatlarini aniqlash ularning egallagan mulki, kasbiy salohiyati, bilimi va texnikaviy saviyasi, shuningdek jismoniy ishchi kuchi kabi ko‘rsatkichlar asosida ifodalandi. Unga muvofiq tarzda g‘arb jamiyatlari uchta sinfga bo‘lish rusumga kirdi: yuqori, o‘rta, pastki.

M a r g i n a l l a r