Фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органларида иш юритишни ташкил этиш”

5-расм. Рағбат турлари¹⁴
Меҳнатни рағбатлантиришнинг бир неча функсиялари мавжуд: -Иқисодий функсия. У, энг аввало, меҳнатни рағбатлантириш, ишлаб чиқариш самарадорлигини оширишга кўмақлашишда намоён бўлади. Бу меҳнат унумдорлигининг ошиши ва маҳсулот сифатининг яхшиланишида ўз ифодасини топади.
Ижтимоий функсия. У жамиятнинг ижтимоий тизимини даромадларнинг турли даражасини ҳисобга олган ҳолда шакллантириш билан таъминланади. Ушбу даромадлар эса рағбатлантириш омилларининг турли инсонларга таъсирига кўп жиҳатдан боғлиқдир.
Комплектлилик - ахлоқий ва моддий, жамоа ва шахсий рағбатлар муштараклигини англатади. Уларнинг аҳамияти персонални бошқаришга ёндашувлар, компания ёки фирма тажрибаси ва анъаналарига боғлиқдир.
Амалда ички - интроверт ва ташқи - экстроверт қизиқтиришлар ўртасида аниқ чегара бўлмайди.
Қизиқтириш (мотив) сабаблари даражасига кўра кўп ёки кам бўлиб, шахсий қизиқтириш ва гуруҳий қизиқтиришга бўлинади. Баъзи ҳолларда ички, бошқа ҳолларда ташқи, яна бир вазиятда ҳар икки тур қизиқтиришга дуч келинади.
Шахсий қизиқтириш қуйидагилар:
-Ўзини намоён этиш мақсади
-Мавқе, нуфуз, ғурур
-Алоқа қилишга , ўзаро тенглик асосида муносабат ўрнатишга энтилиш
-Барқарорлика интилиш, таваккалчиликдан ҳимояланиш кабилар иккиламчи эҳтиёжлар таркибига киради.
-Физиологик эҳтиёжлар: сувга ташналик, очлик, нафас олишкийим-кечак ва ҳ.к. бирламчи эҳтиёжлар таркибига киради.
Гуруҳий қизиқтириш қуйидагилар :
-Жамоа учун фахрланиш, гуруҳий такаббурлик, жавобгарлик руҳи, рақобатда ғалабага эришишга интилиш
-Гуруҳий муҳит, гуруҳий нафрат, гуруҳий қизиқишлар, етакчиларга эргашиш ҳамфикрлик
-Жамоанинг ташкил этилиши Манфаатларнинг мослиги, босим, иккиламчи гуруҳлар ва ҳоказолар.
1-жадвал.
Корхона (ташкилотда) рағбатлантириш тариби
¹⁵