Фуқаро бинолари архитектураси фанидан маърузалар матни

16 - чизма.

---

52 
Лойиҳалашнинг иккинчи босқичида экспертизадан ўтган ва тасдиқланган 
лойиҳа асосида ишчи ҳужжатлар ишлаб чиқилади. Ишчи ҳужжатлар таркибига 
қуйидагилар киради: бош план; барча бир хил бўлмаган қаватлар планлари; 
бинонинг ўзига хос томонлари билан ажралиб турадиган қисмлари (ҳар хил 
баландлик, хар хил зина қўлланилган ва шунга ўхшаш) бўйича қирқимлар; 
барча йиғма элементлар жойлашиш схемаси, пардоз тури кўрсатилган 
фасадлар; пойдевор чизмалари (план, қирқимлар, профиллар); ораёпма ва 
бошқа ёпмалар планлари (заводда тайёрланган элементлар жойлашган схема); 
нотиповой конструкцияларнинг деталлаштирилган чизмалари; конструкциялар-
нинг мураккаб бирикиш тугунлари учун деталлаштирилган чизмалар; лойиҳада 
қўлланилган заводда тайёрланган конструктив элементларнинг олинган като-
логи кўрсатилган рўйхатлари; қўлланилган стандартларнинг рўйхати. 
Ишчи ҳужжатлар таркибига мустақил қисм сифатида бинодаги му-
хандислик жиҳозларининг чизмаларини ҳам киритилади. 
Ишчи ҳужжатларга кирган чизмалар лойиҳа босқичида бажарилган 
чизмаларга нисбатан йирикроқ масштабда бажарилади. Агар лойиҳа босқичида 
фақат асосий ўлчамлар кўрсатилган бўлса, ишчи ҳужжатлар таркибига кирган 
чизмаларда уларни тўғри тушуниш учун етарли даражада барча ўлчамлар 
қўйилади. 
Бир босқичда ишлаб чиқиладиган лойиҳа-смета ҳужжатлари қисм-
ларининг номенклатураси бажариладиган лойиҳалаш ишларининг турига (янги 
қурилиш объектини лойиҳалаш, мавжуд қурилиш объектларини кенгайтириш, 
реконструкция қилиш ёки техник жиҳатдан қайта жиҳозлаш) боғлиқ бўлади. 
 
2) Лойиҳа ечимларининг техник-иқтисодий кўрсаткичлари 
 
 
Лойиҳаланган биноларнинг ҳажмий-план ечимларининг иқтисодий 
мақсадга мувофиқлиги лойиҳанинг техник-иқтисодий кўрсаткичлари ёрдамида 
баҳоланади. Бунинг учун қуйидаги кўрсаткичлар аниқланади: 
қурилиш майдони П
з
– биринчи қаватнинг ташқи периметри чегарасида 
аниқланади; 
турар-жой бинолари учун яшаш майдони П
ж
, бошқа бинолар учун 
хоналарнинг ишчи майдони П
р
; 
ёрдамчи хоналар майдони П
в
– коридор, санузель, даҳлиз, вестибюль каби 
ёрдамчи хоналар майдонини ўз ичига олади; 
турар-жой бинолари учун квартиранинг майдони П
к
– яшаш хоналари-
нинг майдони билан ёзги хоналардан ташқари ёрдамчи хоналар 
майдонларининг йиғиндиси сифатида аниқланади;
турар-жой бинолари учун квартиранинг умумий майдони П
о
– яшаш 
хоналарининг майдони билан ёрдамчи хоналар майдонларининг йиғиндисига 
ёзги хоналарнинг майдони қўшиб аниқланади; бунда ёзги хоналар ва 
иситилмайдиган омборхоналарнинг майдони қуйидаги коэффициентлар билан 
ҳисобга олинади: ойнаванд ёзги хоналар ва иситилмайдиган омборхоналар учун 
1,0; очиқ лоджиялар учун – 0,5; балкон ва террасалар учун -0,3;

---

53 
бошқа турдаги бинолар учун умумий майдон П
о
барча ишчи (асосий) 
хоналар майдони ва ёрдамчи ва коммуникация хоналари майдонларининг 
йиғиндиси сифатида аниқланади; 
зинахоналар, лифт ва бошқа шахталар майдонлари битта қават майдонига 
қўшилади; 
турар-жой биносининг қурилиш ҳажми V
c
– бинонинг 0,00 сатҳидан
юқоридаги ва пастидаги қисмлар ҳажмларининг йиғиндиси сифатида 
аниқланади; бунда иситилмайдиган верандалар, совуқ чордоқ, техник, пол ости, 
ертўла ҳажми қурилиш ҳажмига қўшилади;
Булардан ташқари турар-жой бинолари учун қуйидаги кўрсаткичлар 
аниқланади: К
1 
– план ечимининг мақсадга мувофиқлигини ифодаловчи коэф-
фициент, бино учун ҳисобланган яшаш майдони П
ж
нинг умумий майдон П
о
га 
нисбатига тенг; жамоат бинолари учун К
1
коэффициент ишчи майдон П
р
нинг 
умумий майдон П
о
га нисбатига тенг; шунга ўхшаш К
2
– бино қавати учун 
ҳисобланган умумий майдон П
о
нинг қурилиш майдони П
з
га нисбатига тенг;
К
2
– жамоат бинолари учун бошқа мазмунга эга, сабаби қурилиш ҳажми V
c
нинг ишчи майдон П
о
га нисбати сифатида аниқланади; К
з
– квартирадан 
ташқаридаги коммуникация хоналарининг майдонини квартиралар умумий 
майдонининг йиғиндисига нисбатига тенг; К
4
– план ечимининг ихчамлигини 
ифодаловчи коэффициент, типовой қават ташқи девори периметрининг 
квартиралар умумий майдонига нисбатига тенг; К
5
– ҳажмий коэффициент, 
қурилиш ҳажми V
c
нинг умумий майдон П
о
га нисбатига тенг. 
К
1
ва К
2
коэффициентлар саноат бинолари учун ҳам худди жамоат 
биноларидаги каби аниқланади. К
3
коэффициент эса ташқи тўсиқ 
конструкциялар юзасининг умумий майдон П
о
га нисбати тарзида аниқланади.