Foydali qazilmalarni boyitish jarayonlari

 
Ko‘pikli flotatsiyada flotatsiya mashinasi samaradorligiga ta`sir 
qiluvchi asosiy omillar 
Ko‘pikli 
flotatsiyada 
flotatsiya 
mashinasining 
ishlash 
samaradorligiga ko‘p sonli bir biriga bog‘liq omillar ta`sir qiladi. 
Flotatsiya mashinalarining samarali ishlashini belgilovchi asosiy 
omillardan biri bo‘tanani aeratsiyalash hisoblanadi. U beriladigan havo 
sarfiga, uning dispergatsiyalanish darajasiga, bo‘tana hajmi bo‘ylab 
taqsimlanishiga, aralashtirish jadalligiga, bo‘tana zichligiga, ko‘pik hosil 
qiluvchi reagentning turi va miqdoriga bog‘liq [1]. 
Flotatsiya kamerasining ish samaradorligi uning aeratsiyalanuvchi 
hajmiga uzviy bog‘liq bo‘lib, u turli flotatsiya mashinalarida turlicha 
bo‘ladi. 
Aeratsiyalanayotgan hajmdagi havoning miqdori 0 dan 30 % gacha 
o‘zgarishi mumkin. 
Sanoat sharoitida aeratsiya flotatsiya kamerasining gorizontal 
kesimi birligidan yoki bo‘tana hajmi birligidan vaqt birligi oralig‘ida 
o‘tgan havo hajmi bilan tavsiflanadi. U turli turdagi flotatsiya 
mashinalarida odatda 600÷1300 l/(m
2
min) ni tashkil etadi. 
Aeratsiyaning oshishi bilan flotatsiya tezligi ortib boradi. Masalan, 
donador sulfidli rudalarni bir xil ajralishga erishish uchun kerakli 
flotatsiyalanish vaqti kvadrat ildiz ostidagi aeratsiya darajasiga teskari 
proportsional. Bo‘tanaga beriladigan yoki so‘rib olinadigan havoning 
miqdori mashina turiga va uning ishlash tartibiga bog‘liq. Pnevmatik va 
pnevmomexanik flotatsiya mashinalarida havo sarfi avtomatik tarzda 
sozlanadi. Ammo, maksimal texnologik ko‘rsatkichlarga ega bo‘lish uchun 
havoning umumiy hajmi emas, balki havo pufakchalari yuzasining 
umumiy maydoni va ularni bo‘tana yuzasiga suzib chiqish tezligini 
belgilovchi disperslik muhim ahamiyatga ega. 
Havo pufakchalarining dispersligi aerator turiga, ko‘pik hosil 
qiluvchi reagentning turi va konsentratsiyasiga bog‘liq. Mexanik va 
pnevmomexanik flotatsiya mashinalarida u bo‘tanani impeller yordamida 
aralashtirish jadalligi oshgani sari ortadi. Ammo, juda kuchli aralashtirish 
nafaqat pufakchalar va suvda qiyin eriydigan reagentlar dispersligini 
oshishiga, zarrachalar bilan pufakchalar to‘qnashish ehtimolining 
ortishiga, balki pufakchadan ajratadigan kuchning oshishiga, yirik 

---

114 
zarralarning 
flotatsiyalanish 
ehtimolini 
pasayishiga 
va 
elektr 
energiyasining sarfini oshishiga ham olib keladi [10].