Foydali qazilmalarni boyitish jarayonlari

 
26-jadval 
Sanoat ahamiyatiga ega bo`lgan volfram minerallari 
Mineral 
Kimyoviy 
formulasi 
WO
3
 ning 
miqdori, % 
Zichligi, 
g/sm
3
 
Qattiqligi 
Volframit
Gyubnerit
Ferberit
Sheelit
(Fe, Mn)WO
4 
MnWO
4
FeWO
4
CaWO
4
76,5 
76,6 
76,3 
80,6 
6,7 – 7,5 
7,1 
7,5 
5,8 – 6,2 
4,5 – 5,5 
5 
5 
4,5 - 5 
Volframit kuchsiz magnitga tortilish xossasiga ega bo‘lib, uning 
rangi qora, jigarrang yoki qo‘ng‘ir-jigarrang. Volframit temir va marganes 
volframatlarining tinimsiz hosil bo‘luvchi qattiq aralashmasi bo‘lib, temir 
va marganets atomlari mineralning kristal panjarasida bir-birini o‘rnini 
egallashi mumkin. Volframit kassiterit, molibdenit, pirit, arsenopirit va 

---

191 
boshqa sulfidlar bilan birga uchraydi. Unda qo‘shimcha ko‘rinishida MgO, 
ayrim vaqtlarda CaO, Ta
2
O
5
, Nb
2
O
5
, SiO
2
va boshqalar uchraydi. 
Ferberitning
80% dan ko‘prog‘ini FeWO
4
, 20% dan kamrog‘ini 
MnWO
4 
tashkil qiladi. 
Gyubneritning 
80% dan ko`prog‘ini MnWO
4
, 20% dan kamrog‘ini 
FeWO
4
tashkil qiladi. 
Bu minerallar volframit singari kuchsiz magnitga tortilish 
xususiyatiga ega. 
Sheelit 
kalsiyning deyarli toza volframati hisoblanadi. Oq, sariq, 
kulrang va qo‘ng‘ir rangga ega bo‘lib, ko‘p hollarda povellit CaMoO
4 
ning 
izamorf qo‘shimchasi ko‘rinishida uchraydi. Molibdenning miqdori 19 % 
atrofida va undan ko‘p bo‘lganda sheelit povellit singari sariq tus oladi. 
Sheelit silikatlar (granatlar, piroksen), kvarts, molibdenit va boshqa 
sulfidlar bilan birga uchraydi. 
Sanoat tipidagi volfram rudalari tomirli, shtokverkli, skarnli va 
sochma konlarga taalluqlidir. Mineral tarkibiga ko‘ra ikki turdagi konlar 
farqlanadi: volframitli va sheelitli.