Foydali qazilmalarni boyitish jarayonlari

Bo‘tanani oksidlanish-qaytarilish potensialini boshqarish 
Bo‘tananing oksidlanish-tiklanish potensiali Eh mineral yuzasi 
holatiga, sulfidli mineral yuzasining oksidlanish-tiklanish reaksiyasining 
o‘tish tezligiga (masalan, ksantogenat — diksantogenid sistemasida), 
bo‘tana hajmidagi oksidlangan va tiklangan reagentlar formasi nisbatiga 
katta ta`sir o‘tkazishi mumkin. Bo‘tananing Eh potentsialini oksidlovchi 
(masalan, vodorod perikisi, permonganat va b.) yoki tiklovchi (sulfat, 
tiosulfat va b.) qo‘shish orqali, bo‘tanaga elektrokimyoviy ishlov berish 
yoki aeratsiyalash orqali sozlash mumkin [1]. 
Gidrofoblik yoki flotatsiyada sulfidlarning ajralishi va aeratsiyalash 
davomiyligi 
hamda 
bo‘tanadagi 
kislorodning konsentratsiyasining 
o‘zgarishi bilan sozlanadigan bo‘tananing Eh potentsiali o‘rtasidagi 
miqdoriy 
bog‘liqlikdan 
ko‘rinadiki, 
flotatsiyalashda 
bo‘tanadagi 
kislorodning optimal konsentratsiyasi va optimal Eh potentsiali mavjud. 
Turli xil sulfidlar kislorod btlan turlicha ta`sirlashadi. Masalan, pirit 
va asosan pirrotin tez ta’sirlashadi, xalkopirit va boshqa sulfidlar sekinlik 
bilan ta’sirlashadi [1]. 
Shuning uchun rudada pirrotinning miqdori ko‘p bo‘lganda u 
birinchi navbatda ko‘p kislorodni yutadi, boshqa minerallar esa kislorod 
tanqisligi tufayli sekin oksidlanadi va flotatsiyalanishi susayadi. Bunday 
hollarda qo‘shimcha aeratsiyalash juda zarur hisoblanadi. 

---

110 
 
32-rasm. 
Oksidlanish-tiklanish potentsiali Eh yoki bo‘tanadagi kislorod 
konsentratsiyasining [O
2
] na chekka namlanish burchagi θ yoki 
flotatsiyalashda sulfidlarning ajralishiga bog‘liqligi.
 
Ayrim boyitish fabrikalarida rux flotatsiyasidan avval bo‘tanani 
kislorod bilan to‘yintirish flotatsiya tezligi va ruxni boyitmaga ajralishini 
oshishiga olib keladi. Boshqa fabrikada esa aksincha bo‘tanani qizdirish 
orqali undagi kislorod konsentratsiyasini pasaytirish va Eh potensialining 
manfiy qiymatini oshirish foyda beradi.