Фотоника кафедраси

ФОТОНИКА кафедраси
1963 йили америка физиклари Е.Лейт ва Ю.Упатниекс лазер нури ёрдамида биринчи голограммаларни ҳосил қилдилар. Улар қўллаган ёруғлик оқимини иккига ажратиш усули билан ҳосил қилинган голограммадан тикланган тасвир жуда юқори сифатли бўлиб, Д.Габор ўзининг биринчи ишларида ёзганидек, ҳажмийлик эффектига эга эди. Шундай қилиб, Лейт-Упатниекс ва Денисюк тажрибалари ҳозирги замон голографиясининг асоси бўлиб, голография физиканинг алоҳида бир соҳаси сифатида ривожлана борди. Шу билан бирга голография фан ва техниканинг турли соҳаларига тез тадбиқ қилина бошлади.
.
Голограммаларнинг объект тасвирини юқори сифатли ва ҳажмий қилиб бера олиш хусусияти фотография техникасида янги имкониятларни очиб бермоқда, голографик кино ва телеведение системасини тузиш учун замин яратмоқда. Ёруғлик тўлқинида мавжуд бўлган жуда кўп миқдордаги ахборотни голограммага ёзиш мумкинлиги ҳозирги замон электрон ҳисоблаш машинасидан минг марта тезроқ ишлай оладиган ҳисоблаш тузилмаларнинг, шунингдек хотираси ўта катта бўлган хотирловчи тузилмаларнинг бир қанча проект (лойиха)ларини пайдо бўлишига олиб келди. Голографик усул ёрдамида шовқин орасидан фойдали сигнални ва керакли тасвирларни ажратиб олиш мумкин. Голографик тасвирларини оптик линзаларнинг катталаштириш қобилиятига нисбатан бир неча марта кучлироқ катталаштиришга, мураккаб сиртларни, микроскопик силжишни ўлчашга ва бошқаларга имкон беради.
ФОТОНИКА кафедраси
Аммо бу билан ўқитувчида голография соҳасида ҳамма нарсалар ҳал этиб бўлинган ва конкрет бир голографик қурилмани яратиш жуда осон иш, деган хато фикр туғилмаслиги керак. Аслида голографияни амалда тадбиқ эитилиши йўлида бир қатор жиддий техник қийинчиликлар учраяптики, олимлар ва инженерларга биронта голографик қурилмани яратишда, кўпинча, жуда мураккаб ва хатто айланма йўлдан боришга тўғри келаяпти. Аммо гологфия шунчалик қизиқишни туғдирадики, унинг тараққиёти йўлида учраётган ҳар қандай тўсқинликлар, қийинчиликлар бирин кетин енгиб ўтилаяпти.
ФОТОНИКА кафедраси
Голография ҳозирги вақтда ушбу соҳадаги етакчи мутахассисларнинг фикрига кўра физиканинг бир бўлими бўлиб, унда тўлқин майдонларининг моддалардаги ўзаро таъсирида изчил тўлқин майдонлари томонидан ҳосил бўлган интерференция натижалари томонидан ўзгариши жараёнлари ўрганилади. Голография асослари ёзиш ва ўқиш билан тўлқин майдонини тиклаш ва тиклашнинг энг умумий усули бўлиб, унда рўйхатга олиш фотосенситив муҳитда асл тўлқин майдонининг бошқа (мос ёзувлар) тўлқини билан изчил қўшилиши (интерференция) натижаси ва қайта тиклаш (кўпайиш, ўзгариш) - қайд этилган интерференция структурасида ёруғлик диффракцияси туфайли амалга оширилади. Голографик усул ҳар қандай табиатнинг тўлқинлари учун қўлланилади, аммо оптик голография (электромагнит нурланишнинг оптик диапазони) энг катта ривожланишга эга.
ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН
РАҲМАТ!
AСРОР ХАМРОЕВИЧ РАМАЗАНОВ