Fotoenergetikada nanostrukturali yarimo‘tkazgich materiallar II xalqaro ilmiy anjumani

Fotoenergetikada nanostrukturali yarimo‘tkazgich materiallar

II xalqaro ilmiy anjumani 
 
19-20 noyabr 2021 yil 
589 
3-grafik. 15 m 1-16 mm
2
4-grafik. 20 m 1-16 mm
2
Umumiy texnik shartlar” GOST 6570-75 ga muvofiq 2-jadvalda keltirilgan 
qiymatlardan ortib ketmasligi kerak (qavslarda 
da nominal yuklama 
ko’rsatilgan). 
GOST 6570-75 "Schetchiki elektricheskie aktivnoy i reaktivnoy energii 
induksionnie. Obshie texnicheskie usloviya" 
0,2S va 0,5S (GOST 30206-94) sinflardagi elektron hisoblagichlar uchun har 
bir zanjiri to’la istemol quvvati nominal tokda 
dan, 1 va 2 sinflardagi electron 
hisoblagichlar (GOST 30207-94) uchun esa mos ravishda 4 va 
dan 
oshmasligi kerak.
Amalda zamonaviy elektron hisoblagichlarda tok zanjirining tula iste’mol 
quvvati 0,1 - 0,5 V A dan oshmaydi, ya‟ni induksion hisoblagichlarga nisbatan 4 
10 
martta 
kam. 
SHuning 
uchun 
induksion 
hisoblagichlarni 
electron 
hisoblagichlarga almashtirilishi barcha hollarda transformtor ish rejimini 
yaxshilaydi. Bundan tashqari, shuni yodda tutish kerakki, induksion hisoblagichlar 
ishlatilganda o’sha bir transformtor ikkillamchi zanjiriga ko’pincha bir necha tokli 
cho’lg’amlar, masalan, hisoblagichlar aktiv va reaktiv energiyani qabul qilish tokli 
cho’lg’amlari ketma-ket ulanadi, u holda bir vaqtda aktiv va reaktiv energiyani 

---

Fotoenergetikada nanostrukturali yarimo‘tkazgich materiallar

II xalqaro ilmiy anjumani 
 
19-20 noyabr 2021 yil 
590 
o’lchaydigan elektron hisoblagichni ishlatilishida transformtorga faqat bir tokli 
zanjir ulanadi, bu transformtorga ikkilamchi yuklamani kamaytiradi va uning ish 
rejimini o’rnatadi. transformtor qo’llanilishi hisobga olishni aniqliligini oshirish 
uchun birlamchi tok bo’yicha uning nominallarini to’g’ri tanlash kerak bo’ladi. 
Nominal tok maksimala ishchi tokning 
ini mos kelishi kerak 
≈
(bunday tanlash transformtor ikkilamchi zanjirida o’ta 
yuklanish bo’lganida maksimal birlamchi toklarda xatoliklarni ortishidan 
ogohlantiradi). 
Tijorat hisobga olishda elektron hisoblagichlardan foydalanishga o’tishda 
transformator nominal yuklamasiga talablar kamayadi. Uni 
qiymat bmlan 
chegaralash mumkin (induksion hisoblagichlarda hisobga olish uchun TT da u 
va undan ortiq qiymatni tashkil etgan), bu yakuniy natijada 
proporsional ravishda asbobli hisobga olishda elektr energiyani texnik 
yo’qotishlarni kamaytiradi. 
Agar ishlatilishi sharoitlari bo’yicha transformatorni hiosblagichdan uzoqda 
joylashtirish (masalan, 25 m va undan uzoqroqqa) zarur bo’lgan hollarda nominal 
yuklama oshirilgan quvvatli transformator yoki 1 A nominal tokli shunda quvvatli 
transformatordan zarur (bunda ikkilamchi zanjirning yo’l qo’yiladigan maksimal 
tashqi qarishiligi 25 marttaga ortadi). So’nggi holda mos ravishda 
ga emas, 
nominal tokka hisoblagichlarni qo’llash zarur.