Фотоэлектрик модулларни дўл зарбига чидамлилигини аниқловчи қурилма мирзаев С. А., Мирзаев А. А

ФОТОЭЛЕКТРИК МОДУЛЛАРНИ ДЎЛ ЗАРБИГА ЧИДАМЛИЛИГИНИ АНИҚЛОВЧИ ҚУРИЛМА
Мирзаев С.А., Мирзаев А. А..
Ф
отоэлектрик модулларнинг (ФЭМ) самарадорлиги ташқи таъсирларга ўзаро боғлиқ бўлади[3]. Ўрганишлар шуни кўрсатадики дўл ёғиши натижасида ер сиртида ўрнатилган ФЭМларнинг (айниқса шиша қопламали) самарадорлиги пасайиши аниқланган. Ўзбекистон республикасининг айрим худудларида жумладан Тошкент шахри, Самарқанд ва Сурхондарё вилоятларида сўнги икки йил давомида дўл ёғиши кузатилган. Шуларни ҳисобга олган холда ФЭМларни ўрнатишдан аввал уларнинг дўл зарбига чидамлилигини баҳолаш мақсадида Қуёш энергияси халқаро институтининг бир гуруҳ олимлари томонидан ФЭМларнинг лаборатория шароитида дўл зарбига чидамлилигини синовдан ўтказувчи ХЭК - 61215 халқаро стандарти асосида синов қурилмаси яратилмоқда[1]. Бу ишда муалифлар томонидан яратилаётган синов қурилмасининг схематик чизмаси ва ишлаш принципи ўрганилган.

1-расм ФЭМ ларни дўл зарбига чидамлилигини синовдан ўтказувчи қурилма (Hail test).

Қурилманинг та снифи:
(Hail test) қурилмаси Ҳаво узатувчи труба, ҳаво ўтказишни ростловчи регуляятор, ўзида кучли босимдаги ҳавони ушлаб турувчи цистерна, ҳаво босимини назорат қилиб турувчи босим дачиги, электроклапан, алмашинувчи ствол ва тезликни ўлчовчи датчикдан иборат.
Таъбиатда дўлнинг шакли ҳар хил кўринишга эга бўлади. (1- расм). Лаборатория шароитида таъсирни баҳолаш ва тушунтириш осон бўлиши учун сферик кўринишидаги ҳар хил диаметрли муз бўлакларидан фойдаланилади (2-расм) хамда ҳар хил массали ва турли тезликка эга бўлган муз бўлаклари ФЭМ юзасининг 11 та турли хил нуқталарига отилади[6]. Муз бўлакларининг параметрлари 1- жадвалда келтирилган[1].

1-расм дўлнинг табиий холатдаги шакли

2- расм дўлнинг лабаротория шароитидаги шакли