Fiziologiyasi va gigiyenasi



Download 12,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet172/390
Sana31.12.2021
Hajmi12,82 Mb.
#245684
1   ...   168   169   170   171   172   173   174   175   ...   390
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.) (4)

Nazorat savollari:
1.  Analizatorlar haqida  Pavlovning ta 'lim o tin i  ayting.
2.  Taktil  va  t a ‘m  bilish  analizatorlarining  xususiyatlarini  ayting.
3.  K o ‘rish  va  eshitish  analizatorlari  h a m d a   ularning  aham iyati  qan­
da y ?
4.  C h am alash   va  m uvozanatni  saqlash  analizatorlarining  roli  qanday?
5.  Q u loqning  tarkibiy  qismlari  va  ularning  roliga  tav sif bering.
6.  Uzoq  va  yaqinni  k o'rish.  eshitish  a'z olari  gigiv enasini  ayting.
VII  BOB.  TAYANCH-HARAKAT  A’ZOLARI 
FIZIOLOGIYASI
7 .1 . Tavanch-harakat a’zolarining  ahamiyati
Harakat  a'zolari  tizim iga  suvaklar  (skelet).  b o g ia r,  b o 'g 'in la r 
va m uskullar kiradi.  Suyaklar.  b o g ia r  va b o 'g 'in la r harakat a'zo la­
rining  passiv  elementlari  hisoblanadi.  Harakat  apparatining  faol 
qismi  b o iib   m uskullar  hisoblanadi.
Harakat a'zolari tizimi -  yaxlitdir;  har bir a'zo va  uning qismlari 
bir-biri bilan uzviy  bog'liq holda shakllanadi va faoliyat ko'rsatadi.
Skelet har bir a'zoni  va butun tananing tayanchi  va him oyachisi 
b o iib   xizmat  qiladi,  ko'plab  suvaklar  esa  tana  va  uning  qismlari
194
www.ziyouz.com kutubxonasi


tom onidan  bajariladigan  murakkab  harakatlarning  kuchli  ko'targi- 
chi  ham  hisoblanadi.  M uskullar  barcha  suvakli  ko'targichlarning 
harakatini ta'm inlaydi.  Skelet tananing tuzilish asosini tashkil  etadi 
va jiddiy darajada uning o ic h a m i va  shaklini  aniqlaydi.  Skeletning 
miya  qutisi,  ko'krak  qafasi  va  chanoq,  umurtqa  pog’onasi  tanasi 
kabi  qismlari.  miya,  o'pka.  yurak,  ichaklar  kabi  hayotiv  muhim 
a'zolarni joylashadigan joyi  va  himoyachisi  b o iib   hisoblanadi.
Yaqin  vaqtlargacha  odamlar  organizmidagi  skeletning  roli, 
tananing  tayanch  va  harakat  faoliyatidagi  ishtiroki  bilan  uning 
funksiyasi  chegaralangan deb hisoblanardi. Ana shundan «tayanch- 
harakat  apparatlari»  degan  atama  yuzaga  kelgan.  Hozirda  skelet­
ning  funksiyasi  ju d a  keng  ekanligi  aniqlangan.
Skelet  moddalar  almashinuvida  faol  ishtirok  etadi,  aynan  qon­
ning  mineral  tarkibini  m a iu m   darajada  ushlab  turilishini  ta ’min­
laydi.  Bundan tashqari.  suyaklar tarkibiga kiruvchi  qator moddalar 
(kalsiy.  fosfor,  limon  kislotasi  va  boshq.)  zarur  b o ig a n   paytlarda 
almashinuv  reaksiyalariga  vengil  qo'shiladi.
K o'pchilik  muskullar  suyaklarga  tutashgan  b o ia d i.  M uskullar 
skelet  suyaklarini  harakatga keltiradi va  ish  bajaradi.  K o'plab  mus­
kullar,  tana  b o 'sh lig in i  o ‘rab  ichki  a ’zolarni  him oya qiladi.

Download 12,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   168   169   170   171   172   173   174   175   ...   390




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish