Fiziologiyasi va gigiyenasi


Fiziologiyaning asosiy vazifasi



Download 12,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/252
Sana09.06.2022
Hajmi12,83 Mb.
#647569
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   252
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.)

Fiziologiyaning asosiy vazifasi
odam va hayvonlar asab tizimi 
faoliyatining va organizmning o'zig a xos fiziologik qonuniyatlari- 
ni ochishdan iborat. qaysiki, organizmning barcha hayotiy ko'ri- 
nishlarini va. avvalo. moddalar va energiya almashinuvi, psixika 
va xulq-atvorni boshqarish tadbirlarini ishlab chiqish uchun zarur.
Demak, fiziologiya hayot hodisalarining mazmunini tushuntir- 
ishda, tirik organizmning fizika va kimyosini o'rganishda. hayo­
tiy jarayonlarning boshqarilish tadbirlarini ishlab chiqishda, aynan 
moddalar almashinuvi, irsiyat va organizmning maqsadli o'zga- 
rishini ta'm inlashda ishtirok etadi.
Fiziologiya quyidagi maqsadlarni
o 'z oldiga qo'yadi: 1) tirik 
organizmdagi m o'tadil funksiyalarni tinimsiz ravishda o'zgaruv­
chan va rivojlanuvchi sharoitga bog'liq holda bajarilish qonunlari- 
ni o'rganadi; 2) tirik organizmdagi funksiyalari tarixiy, filogenetik, 
xususiy va ontogenetik rivojlanishini va ularning o'zaro b o g iiq li- 
gini o'rganadi.
Odam va hayvonlar organizmidagi m o'tadil funksiyalarning ba­
jarilish qonunlarini ochilishi muhim nazariy ahamiyatga ega, qay­
siki organizm faoliyatidagi hali o'rganilm agan faoliyat mexanizm- 
larini samarali o'rganish y o ilarin i aniqlab beradi. Ayniqsa, alohi- 
da hujayralam ing (hujayralar darajasida), hujayralam ing tarkibiy 
qismlarini (subhujayra daraja) funksiyalarini va joylanishi hamda 
tirik moddalar molekulalarini tuzilishini (molekular daraja) o 'rg a­
nish juda muhimdir.
Fiziologiyaning qonunlari faqatgina nazariy ahamiyatga ega 
bo'lm ay, balki xalq xo'jaligining ko'pgina jabhalarida amaliy aha­
miyatga ham egadir.
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi fanining rivojlanish tarixi
M a'lum ki, yer yuzidagi insonlarmng hayot faoliyati eramizdan 
avval yashab, ijod etgan Gippokrat, Aristotel, Galen va Vezaliy 
kabi olimlar tom onidan o'rganila boshlagan.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Gippokrat 
(miloddan avvalgi 460-375- yillar) tashqi muhit 
omillari (iqlim. tuproq, suv)ni insonlarning jism oniy va ruhiy 
shakllanishiga ta ’siri to 'g 'risid a fikr yuritgan. U odamning xulq-at- 
vori, his-tuyg'usi turlicha bo'lishini o'rganib, temperam ent (mijoz) 
haqida asar yozgan va odamlarni to 'rt xil mijozga bo'lgan.
Galen 
(miloddan avvalgi 134—211- yillar) maym unlarda tajri- 
balar o'tkazib anatomiya va fiziologiyaning rivojlanishiga katta 
hissa qo'shgan.
M arkaziy Osiyo xalqlarining tibbivotga oid yozilgan m a’lumot- 
lari IX -X asrlarga (bizning eramizgacha) tegishli. Bunday m a’lu- 
motlar Eron va M arkaziy Osiyo xalqlarining ilohiy kitobi b o ig a n
«Avesto»da hamda loydan yasalgan jadvalda o 'z ifodasini topgan. 
Avesto M arkaziy Osiyo xalqlari tibbiyotiga oid yozilgan birinchi 
tibbiy asar b o iib hisoblanadi.
O 'rta asrlar davom ida Sharq mamlakatlarida, shu jum ladan, 
M arkaziy Osiyo m amlakatlarida ilm va fan ju d a rivojlandi. Shu 
davrda jahonga tanilgan ko'pgina olimlar yashab ijod qilganlar. 
Liardan biri 

Download 12,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   252




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish