Fiziologiyasi va gigiyenasi


Suyakning kimyoviy tarkibi



Download 8,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet120/252
Sana29.04.2022
Hajmi8,61 Mb.
#594382
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   252
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.)-857

Suyakning kimyoviy tarkibi. 
Quritilgan va yog'sizlantirilgan 
suyak 30 % organik modda. 60 % mineral moddalar va 10 % suv- 
dan tashkil topgan. Suyakning organik moddalari orasida tolali oq­
sil (kollagen). uglevodlar va ko'plab fermentlar b o ia d i. Suyakning 
mineral moddalari kalsiy. fosfor. magniy tuzlari. shaklida berilgan 
b o iib ,u lard an tashqari ko'plab m ikroelem entlar (aluminiy, ftor, 
marganes. qo'rg'oshin. stronsiy. uran. kobalt. temir. m olibden va 
boshq.) ham mayjudligi kuzatiladi.
Voyaga yetgan odam skeletida 1200 g ga vaqin Ca. 530 g P, 11 g 
Mg, jamlangan, odam tanasidagi barcha Ca ning 99 % i suyaklarda 
saqlanadi.
Agar suyakni bir necha kunga kislota eritmasiga solib qo'ysak. u 
o'zining shaklini saqlab qoladi. ammo shunchalik yumshoq b o iib
qoladiki, undan tugun tugish mumkin, chunki uning tarkibida endi
www.ziyouz.com kutubxonasi


Ca tuzlari yo'qoladi. Olovda kuydirilgan suyak organik moddalar- 
dan ajraladi. kuyib yo'qoladi va eziladigan-maydalanadigan bo'lib 
qoladi.
Bolalarning suyak to'qim asida organik moddalar k o ’p b o ia d i, 
ularning skeleti egiluvchan, elastik bo'lganligi sababli jud a yengil 
deformatsiyalanadi. uzoq muddatli va o g ’ir yuk ko'targanda qiy- 
shavib qoladi va tana holatining buzilishi kuzatiladi. Yosh u lg 'ay i­
shi bilan suyakdagi mineral moddalarning miqdori ortadi, natijada 
suyaklar m o ‘rtlashib qoladi va ko'pchilik holatlarda sinadi.
Organik va mineral moddalar suyakni mustahkam, qattiq va ta- 
rang qiladi. Bundan tashqari, suyakning mustahkamligini gubkali 
moddasidagi bosim kuchi va cho'ziluvchanligiga mos holda jo y ­
lashgan suyaklar xarilarining joylanish tuzilmalari ham ta'm inlay­
di. Suyak g'ishtga nisbatan 30 marta, granitga nisbatan 2,5 marta 
qattiq-mustahkamdir. Suyak dubdan ham mustahkam, mustahkam- 
ligi bo'yicha qo'rg'oshindan 9 marta ustun turadi va cho'yannikiga 
teng bo'lgan mustahkamlikka ega.
Odamning son suyagi tik qilib qo'yilganda 1,5 tonna yuk bo- 
simiga bardosh bersa, katta boldir suyagi esa 1,8 tonnagacha yuklca 
bardosh beradi.

Download 8,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   252




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish