Fiziologiyasi va gigiyenasi



Download 8,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet195/252
Sana29.04.2022
Hajmi8,61 Mb.
#594382
1   ...   191   192   193   194   195   196   197   198   ...   252
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.)-857

tovush oralig‘i
deyiladi. 
Shunday qilib, hiqildoq faqatgina halqumni kekirdak bilan bog'la- 
may, balki nutq funksiyasida ham ishtirok etadi. Odatiy nafas 
olishlarda tovush naychalari bo'shashgan bo'ladi va ular orasidagi 
yoriqlar torayadi.
Chiqarilavotgan havo, tor bo'shliq (yoriqdan o'tish nayida tovush 
naychalarining toravishiga majbur etadi) - tovush yuzaga keladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Tovush naychalarining taranglashish darajasiga qarab to- 
vushlarning past-balandligi yuzaga keladi: naychalar tarang bo 'lsa 
tovush - baland, bo'shashgan paytda esa past bo'ladi. Tovush nay­
chalarining titrashini va tovushning hosil bo'lishini tilning, lablar- 
ning va yuzning harakati, hiqildoqning o'zini muskullarini qisqa- 
rishi ta’min etadi.
Erkaklarda tovush naychalari, ayollamikiga qaraganda ancha 
uzun, shuning uchun erkaklarning tovushi ancha y o 'g 'o n .
Hiqildoq bolalarda voyaga yetgan odamlardagiga nisbatan kalta, 
tor va yuqorida joylashadi. 1-8 yoshlarda va jinsiy yetilish davrida 
hiqildoq ju d a jadal o'sadi.
12-14 yoshli o 'g 'il bolalarda qalqonsimon tog'aylarning plas- 
tinkasi qo'shtom oq yoki kekirdak olmasi tutashgan joyida o 'sa 
boshlaydi. tovush naychalari uzunlashadi. hiqildoqning o 'zi ke- 
ngayadi va uzavadi, bu o'zgarishlar, qiz bolalarda ancha past b o 'la ­
di. O 'g 'il bolalarda bu davrda tovushning buzilishi (yo'g'onlashi- 
shi) kuzatiladi.
K ekirdak va bronxlar. 
Kekirdak hiqildoqning quyi chekkasi- 
dan boshlanadi va u kovak buklanm aydigan uzunligi 10-13 sm 
uzunlikdagi trubkadir. K ekirdakning ichki tom oni shilliq qatlam 
bilan qoplangan, bu yerdagi epiteliylar k o 'p qatorli hilpildoq. 
K ekirdakning orqa tom onidan qizilo'ngach joylashgan. K ekir­
dak 1V -V k o 'k rak um urtqalari darajasida o 'n g va chap birlamchi 
bronxlarga bo'linadi.
Bronxlar o 'z tuzilishi bo'yicha kekirdakning tuzilishini eslatadi. 
O 'ng bronx chap bronxdan kalta. Birlamchi bronx o 'p k a darvozasi- 
ga kirganidan keyin bronxlar daraxatini hosil qiluvchi ikkilamchi, 
uchlamchi va boshqa qatordagi bronxlarga bo'linadi. Eng nozik 
shoxchalar 
bronxiolalar
deb ataladi.
Yangi tug'ilgan bolalarda kekirdak ingichka va kalta, uning 
uzunligi bor-yo'g'i 4 sm ni tashkil qiladi, 14-15 yoshga borganida 
esa kekirdak 7 sm gacha uzayadi.

Download 8,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   191   192   193   194   195   196   197   198   ...   252




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish