Fiziologiyasi va gigiyenasi


Nafas olishning boshqarilishi



Download 8,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet203/252
Sana29.04.2022
Hajmi8,61 Mb.
#594382
1   ...   199   200   201   202   203   204   205   206   ...   252
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.)-857

10. 4. Nafas olishning boshqarilishi
Nafas olish va chiqarish markazi. 
O d a m la r n in g nafas olishi 
u la rn in g o rg a n iz m in i h o la tig a b o g ’liq h o ld a o 'z g a r a d i . U u xla- 
g an p a y t d a tinch, h a r z a m o n d a ji s m o n i y ish b a ja r g a n d a tez-tez va 
c h u q u r h a y a jo n la n g a n p a y t d a e sa notekis. t o 'x t a b - t o 'x t a b qo lad i-
314
www.ziyouz.com kutubxonasi


gan shakllarda namovon bo'ladi. Odam sovuq suvga sh o 'n g ' igan 
paytda m a’lum muddatga nafas olish to ‘xtaydi, «ilohiy kuchlar to­
monidan ushlab qolish». Rus fiziologi N. A. M islavskiy 1919- yilda 
uzunchoq miyada bir guruh hujayralar jarohatlanganda nafas olish 
to'xtashini aniqladi. Nafas olish markazini o'rganish ana shundan 
boshlangan.
Nafas markazi
murakkab hosila bo'lib, u nafas olish va nafas 
chiqarish markazlaridan tashkil topgan. Keyinchalik nafas markazi 
ancha murakkab tuzilishga ega ekanligi va nafas olishni boshqa- 
rilishida organizmning turli faoliyatiga nafas a'zolari tizimining 
o ‘zgarishini ta ’minlashda ishtirok etuvchi markaziy asab tizim i­
ning yuqori bo'lim lari ham ishtirok etadi. Nafas olishni boshqa- 
rilishida muhim rolni bosh miya katta yarimsharlari po'stloq qismi 
o'vnaydi.
Nafas markazi doimiy ravishda faol holatda bo'ladi: unda ritmik 
ravishda qo'zg'alisb impulslari yuzaga keladi. Hattoki markazga 
intiluvchi vo'llar to lig 'ic h a kesib qo'yilganidan keyin ham unda 
ritmik faollikni qayd qilish mumkin. N afas markazining avtoma- 
tiyasini undagi moddalar almashinuvi jarayoni bilan bog‘lab tu- 
shuntirish mumkin, nafas markazidan ritmik impulslari markazdan 
qovuvchi neyronlar orqali nafas muskullariga va diafragmaga 
o'tkaziladi hamda nafas olish va nafas chiqarishning navbatla- 
shuvini ta'm in etadi.

Download 8,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   199   200   201   202   203   204   205   206   ...   252




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish