Fiziologiyasi va gigiyenasi



Download 8,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet163/252
Sana29.04.2022
Hajmi8,61 Mb.
#594382
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   252
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.)-857

shaklli elementlar
deyi­
ladi. C ho'km a plazm a bilan birga shaklli elementlardan - eritrot- 
sitlar. leykotsitlar. trom bositlardan hosil b o ia d i. Qonning barcha 
hujayralari m a iu m muddat yashaydi va so'ngra parchalanadi. Qon 
hosil qilu\ chi a'zolarda (qizil ilik. limfa tuguni va taloq) qonning 
yangi hujayralari tinim siz ravishda hosil bo'ladi.
Sog'lom odam larda plazma va shaklli elementlar orasidagi nis- 
bat uncha katta b o im ag an chegarada (55 % i plazma va 45 % i 
shaklli elementlar) b o ia d i. Yangi tug'ilgan va yosh bolalarda 
shaklli elementlarning foyizli miqdori bir muncha yuqori b o ia d i.
9. 2. Qon plazm asi
Qon plazm asining tarkibi. 
Sog'lom odamning 100 ml qon
plazm asida 93 g ga yaqin suv saqlanadi. Plazmaning qolgan qismini 
mineral moddalar oqsillar (shu jum ladan. fermentlar) uglevodlar, 
yog'lar, gormonlar, darmon-dorilar, am inokislotalar tashkil qiladi.
Plazm aning osm otik bosimi. 
Tuzlar. oqsillar. glukoza. m o­
chevina va boshqa m oddalarning plazmada erigan umumiy konsen- 
tratsiyasining yig'indisi osmotik bosimni tashkil etadi. Plazmaning 
osmotik bosimi. asosan. anorganik tuzlar bilan hosil qilinadi, chun-
www.ziyouz.com kutubxonasi


ki qand, oqsillar, mochevina va boshqa moddalarning konsentrat- 
siyasi unchalik katta emas. Osmotik bosim organizmda qon bilan 
to'qim alar orasidagi suv almashinuvining ta'm inlaydi.
Qonning osmotik bosimining doimiyligi organizmdagi hu- 
jayralarning hayot faoliyati uchun ju d a muhim ahamiyatga ega. 
K o'plab hujayralar, shu jum ladan, qon hujayralarining membra- 
nalari tanlab o'tkazish xususiyatiga ega. Shu sababli qon hu- 
jayralarini turli tuz konsentratsiyalariga ega bo'lgan eritmalarga, 
y a ’ni turli osmotik bosimga ega bo'lgan eritmalarga solinganida 
qon hujayralarida jiddiy o ‘zgarishlar yuz beradi.
M a’lumki, erituvchi doimo osmotik bosim yuqori tomondan 
past tomonga qarab harakat qilganligi sababli qon tarkibidagi erit- 
rotsitlarning osmotik bosimi plazmadagi bosimdan past bo'lgan 
eritmaga solinganida (gipotonik eritma) osmos qonuniga asosan 
suv jadal ravishda eritrotsitlar ichiga kiradi, eritrotsitlar shishadi va 
ularning po'sti yorilib, uning ichidagi komponentlar suvga chiqadi, 
gemoliz
yuz beradi. Eritrotsitlari gemolizga uchragan qon tiniq yoki 
loklangandek bo’lib qoladi. Odamlarning eritrotsitlari osh tuzining
0,44-0,48 % li eritmasiga solinganida gemolizlanishni boshlaydi. 
Gipotonik eritmalarga solingan eritrotsitlarning parchalanmas- 
lik xususiyatga 

Download 8,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   252




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish