Fiziologiyasi va gigiyenasi



Download 8,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet131/252
Sana29.04.2022
Hajmi8,61 Mb.
#594382
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   252
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi (Z.Rajamurodov va b.)-857

Charchash. 
Uzoq muddatli ham da m a iu m vaqtda kuchli ishdan 
keyin muskullar ish bajarish qobiliyatini pasaytiradi. qaysiki dam 
olishdan keyin tiklanadi. Keskin namoyon bo'lgan charchashda 
muskullarning uzoq muddatli qaltirashi rivojlanadi va to iig 'ic h a
bo'shashish qobiliyatini y o ‘qotadi (kontraktura).
Charchashning rivojlanishi. avvaio. asab tizim ida yuz beradi- 
gan o'zgarishlar, va'ni sinapslardan nerv impulslarini o'tkazilishini 
buzilishi bilan bog'liq. Charchashda qisqarishning asosiy energiya 
manbayi b o ig a n zaxiradagi kimyoviy moddalarning kamayishi va 
almashinuv m ahsulotlarining jam lanishi (sut kislotasi va boshqa- 
lar) kuzatiladi.
Charchashning yuzaga kelish tezligi asab tizim ining holati- 
ga. ishni bajarish ritm chastotasiga va yuklamaning o ich am ig a 
b o g iiq b o ia d i. N oqulay holat tom onidan ham charchash chaqi- 
rilishi mumkin. Qiziq b o im ag an yoqmagan ish ham tez charchash 
holatini chaqiradi.
Bola qancha yosh bo 'lsa u shuncha tez charchaydi. Bola em adi­
gan paytda bedorlik davrining 1.5-2 soatida charchash boshlanadi. 
Harakatsizlik hamda uzoq muddat harakatning tormozlanishi nati- 
jasida ham charchash yuz beradi.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Jismoniy jihatdan charchash - bu m o’tadil fiziologik hodisadir. 
Dam olishdan keyin faqatgina ish qobiliyati tiklanmasdan balki 
dastlabki darajasidan ham ortadi. I. M. Sechenov (1903- yilda) 
birinchi marta agar dam olish paytida chap q o 'l bilan ish bajarsa, 
charchagan o 'n g qo'l muskullarining ish qobiliyatini tiklanishini 
ko'rsatib bergan edi. Odatiy tinchlik holatdan farqli o'laroq bun­
day dam olishni I. M. Sechenov faol dam olish deb atadi. Darsga 
qadar va dars paytida hamda tanaffus paytlarida aqliy va jism oniy 
mehnat, jism oniy madaniy pauzalar dinamikasini navbatlashuvi 
o'quvchilarning ish qobiliyatini oshishini ta'm inlaydi.

Download 8,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   252




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish