Fiziologiya odam anatomiyasi asoslari bilan

Yurak mushagining fiziologik xususiyatlari. 
Yurak mushaklari o‘zlariga 
xos fiziologik xususiyatga ega bo‘lib, ular quyidagilardan iborat. 

---

63 
1. 
Yurak mushaklari, barcha qo‘zg‘aluvchan mushaklar kabi, membrana 
potensialiga (-80-90 mV) ega, harakat potensiali generatsiyasini bo‘sag‘a 
rag‘batlariga javob beradi va qo‘zg‘alishni beto‘xtov o‘tkazish qobiliyatiga ega. 
Miokard tolalari, asab va skelet mushaklari tolalaridan farqli ravishda, 
qo‘zg‘alishni izolyatsiyalagan holda o‘tkazish xususiyatiga ega emas. Yurak 
bo‘lmachalari va qorinchalari miokardlarida paydo bo‘lgan qo‘zg‘alish, barcha 
tolalarni qamrab oladi. Shu tufayli, yurak «bor yoki yo‘q qonuniga» bo‘ysinadi. 
2. 
Kardiomitsitlarning harakat potensiali (HP) 200-400 ms davom etadi, bu esa, 
asablar va skelet mushaklardagi bunday kattalikdan 100 marta ko‘p. Bu, faqat 
kardiomitsitlarga xos bo‘lgan, tez depolyarizatsiya va repolyarizatsiya bosqichlari 
o‘rtasida plato bosqichi mavjudligi bilan bog‘liqdir. Ishchi miokardda 
qo‘zg‘alishni o‘tkazish tezligi 0,8-1,0 m

s ni tashkil qiladi, bu, skelet 
mushaklarinikiga 
(4,7-5,0 
m

s) 
qaraganda 
ancha 
kam, 
lekin 
silliq 
mushaklarnikidan (0,2-0,3 m

s) ko‘p. Yurak mushagi HP muddati va yakka 
qisqarishlari, uni funksional xususiyatlariga ko‘ra, silliq mushaklar bilan 
yaqinlashtiradi. 
3. 
Yurak, mexanik ishni bajarishi uchun zarur energiyani, oziqa moddalarni 
oksidlanishi hisobiga oladi, ya’ni doimiy aerob almashinuv yurakka xosdir. 
Miokardning skelet mushaklaridan farqi ham shunda, chunki skelet mushaklarida 
qisqa muddatli kuchlanish paytida anaerob jarayonlar hisobiga faoliyat ko‘rsatishi 
mumkin. 
Yurak mushagining qo‘zg‘aluvchanligi.
Yurak mushagini mexanik, 
termik va kimyoviy ta’sirotlar qo‘zg‘ata oladi. Buning uchun, ta’sirotning kuchi 
bo‘sag‘a kuchiga teng yoki undan yuqori bo‘lishi kerak, agar u, bo‘sag‘a kuchidan 
past bo‘lsa, yurakni qo‘zg‘ata olmaydi. Har qanday Qo‘zg‘aluvchan to‘qima kabi, 
yurak mushagi hujayralarining qo‘zg‘alishini ham, qo‘zg‘algan qismi bilan 
qo‘zg‘almagan qismi o‘rtasidagi yoki hujayra protoplazmasi bilan uning tashqi 
muhiti o‘rtasida mavjud elektr potensiallari farqining o‘zgarishidan bilish mumkin.