Fizikaviy nurash

20-21 savol
Nurash deb- tog’ jinslarini turli tabiiy omilar tasirida yemirilishiga aytiladi Nurash jarayon 3 turga bo’linadi

1. 
   Fizikaviy ( mexanik nurash )
   
2. 
   Kimyoviy nurash
   
3. 
   Organik nurash
   

Fizikaviy nurash – haroratni o’zgarishi turli mexanik tasir jarayonida ro’y beradi .Havo atmasfera yog’inlari fizik nurashni tezlashtiradi . Tog’ jinslari issiqlikda kengayadi, sovuqda torayadi. Bu jarayonning ketma ket ro’y berishi natijasida darzliklar yoki yoriqlar hosil bo’ladi.
Kimyoviy nurash – tog’ jinslariga tasir etuvchi suvning kimyoviy tarkibi bilan reaksiyaga kirishadi natijasida tog’ jinslari yemiriladi tarkibi o’zgaradi Kimyoviy nurash natijasida misol : angidirid minerali o’ziga suv shimib olgandan keyin gipsga aylanadi
Organik (biologik) nurash - turli mikroorganizmlar o’simliklar tog’ jinslari yemirilib ularning tarkibini o’zgartiradi .
Nurash mahsuloti . Ellyulival yotqiziq deyiladi
Ellyulival yotqiziqlar nurash mahsulotlarini o’z joyida qolib yotqizilishidan hosil bo’ladi .Ular orasida bog’lanish kuchi yoq yoki oz bo’lgani sababli ular inshoot zamin bo’lib xizmat qilolmaydi Misol. G’latosh chaqiq tosh qum lyos supes suglenok gillinalar kiradi
22-savol
Tog’ jinslarining 2 xil yoshda aniqlanadi

1. 
   Absalyut yosh
   
2. 
   Nisbiy yosh
   

Absalyut yosh yillarda hisoblanib radiaktiv elementlarining parchalanishiga (qo’rg’oshin uran )asoslangan
Nisbiy yosh tog jinslarining yoshini bir biriga nisbatan solishtiradi iborat yani qaysi tog’ jinsi qari yoki qaysi biri yosh ekanligiga aniqlash mumkin Nisbiy yoshni 3 xil uslub bilan aniqlash mumkin.
a)Pleontologik
b)strategrafik
c) geomarfalogik
kiradi