Fizikaviy kimyo fanidan laboratoriya mashg`ulotlari uchun

Asbobning tavsifi.
Stalagmometr (44-rasm) nayga o‘xshash asbob bo‘lib, o‘rtasida keng qismi (1) uning yuqorisida xamda pastida boshlang‘ich va oxirgi o‘lchov belgilar A va B bor. Suyuqlik asbobning silliqlangan gorizontall keng yuzasidagi kapillyar teshigi (2) orqali tomchilab oqib tushadi.

Stalagmometr ishlayotgan vaqtda shtativga vertikal xolarda mahkamlangan bo‘ladi, suyuqlik yuqorigi belgidan balandroqqacha so‘rib chiqariladi ( bunda nay ichida xavo pufakchalari qolmasligi shart). Shundan keyin suyuqlik kapillyardan tomchilab oqa boshlaydi. Suyuqlik satxi xuddi boshlang‘ich belgi ustiga kelganda tomchilar sanay boshlanadi; suyuqlik sathi oxirgi belgi ustiga kelganda tomchilarni sanash to‘xtatiladi. Tajriba bir necha marta takrorlanadi va xar gal chiqqan tomchilar sonining o‘rtacha qiymati olinadi ( xar gal o‘lchangandagi tomchilar soni orasidagi farq 1-2 tomchidan oshmasligi shart)

Tajriba.

Asbobga qo‘yilgan V hajm suv oqib tushayotganda necha tomchi hosil bo‘lishi, so‘ngra tekshirilayotgan eritmaning xam shuncha hajmi necha tomchi hosil qilishi tavsif etilgan metodda topiladi. Sirt tarangligi esa quyidagi fo‘rmula yordamida hisoblab chiqariladi:

ס_o ning qiymatlari 7- jadvaldan olinadi (ilovaga qarang). Uglerod zanjiri uzayib boradigon gomolog qatoridagi moddalarning sirt tarangligi qanday o‘zgarishini kuzatish uchun quyidagi eritmalarning sirt tarangligi topiladi.

Spirt	Eritmaning konsentratsiyasi M	Sirt tarangligi erg/sm^2
Metil spirt	1.0
Etil spirt	1.0
Amil spirt	1.0