Fizikaviy kimyo fanidan laboratoriya mashg`ulotlari uchun

Ish uchun kerakli jihozlar:
Nazariy qism.

Tajriba yodning konsentratsiyasiga bog‘liq ravishda kislotali muhitda atsetonning iod bilan reaksiyasi tezligini o‘rganishdan iborat. Quyidagi standart eritmalar tayyorlanadi: yodning 0,02 M li eritmasi, natriy tiosulfatning 0,01 M li eritmasi, atsetonning taxminan 1,0 M li eritmasi, sulfat kislotasining 1,0 M li eritmasi, natriy gidrokarbonatning 0,5 M li eritmasi.

Atsetonni kislotali muhitda yod bilan reaksiyasiquydagicha boradi:
CH₃COCH₃ + I₂ = CH₃COCH₂I + H⁺ + I^-
Kislotali muhitda atsetonning yodlanish jarayoni avtokatalitik ravishda bo‘lib, u ikki bosqichda boradi:

1. 
   Atsetonning enollanish reaksiyasi
   

CH₃-CO-CH₃↔CH₃-C(OH)=CH₂

2. 
   Enolning yod bilan tasirlashuvi:
   

CH₃-COH=CH₂+I₂=CH₃-CO-CH₂I+H⁺+I^-

Birinchi reaksiya sekin boradi, ikkinchisi esa tez va oxirigacha boradi. Shunga ko‘ra jarayon tezligi to‘la holda atsetonning enolizatsiya tezligiga nisbatan aniqlanadi. Bu esa atseton va H⁺ konsentratsiyasiga proporsional bo‘ladi va u quydagi tenglama bilan ifodalanadi.

-atsetonning boshlang‘ich konsentratsiyasi;

-vodorod ionlarining boshlang‘ich konsentratsiyasi;

vaqtdagi konsentratsiya.