Fizikaviy kimyo fanidan laboratoriya mashg`ulotlari uchun

Ishni bajarilishi.

Ishni boshlashdan oldin uskunadan foydalanish yo‘riqnomasi bilan tanishish zarur. Saxaroza va kislotaning boshlang‘ich eritmalari tayyorlanadi, termostatda ish rahbari tomonidan belgilangan temperaturada 25 minut saqlanadi.Ishni bajarsh uchun polyarimetr trubkasiga havo pufakchalari paydo bo‘lishini oldini olgan holda suv to‘ldiriladiva shaffof probka bilan berkitiladi. Agar trubka atrofiga suv tekkan bo‘lsa filьtr qog‘oz bilan artib tashlanadi va trubka polyarimetrga joylanadi. Uskuna okulyarida yarmi yoritilgan, yarmi qorong‘u doira ko‘rinishi kerak. Analizator dastasini aylantirib doira teng yoritilishiga erishiladi. Bunday sozlash bir necha marta takrorlanadi.

Sekundomerni ishga tushirib, termostatlangan eritmalar kerakli hajmlarda aralashtiriladi, sekundomer tajriba oxirigacha o‘chirilmasligi lozim. Polyarimetr trubkasi tezda tayyorlangan aralashma bilan to‘ldiriladi, vaqtni belgilab burish burchagi o‘lchanadi. O‘lchash belgilangan vaqt mobaynida 8-10 marta takrorlanadi. Polyarimetrda reaksiyani tugashini kutmasdan trubkaga quyishdan ortib qolgan aralashma boshqa termostatga o‘tkaziladi va 15-20 minut davomida 60 – 70 °S da ushlab turiladi. Bunda reaksiya tez tugaydi. Keyin, aralashma sovutiladi, trubkaga quyiladi burish burchagi α_∞ o‘lchanadi (α_∞< 0 ekanligini hisobga olish kerak).

Olingan natijalar asosida ln(α–α∞) ning t ga bog‘liqlik grafigi chiziladi. Hosil bo‘lgan to‘g‘ri chiziq ordina o‘qini t = 0 da kesishish nuqtasi ln(α₀–α_∞) qiymatiga to‘g‘ri keladi. Reaksiya tezligi konstantasi quyidagi tenglama hisoblanadi va uning o‘rtacha qiymati topiladi.

O‘lchash natijalari quyidagi jadvalga joylanadi.
27-Laboratoriya ishi: Atsetonni iodlanish reaksiyasi tezligini namunalar olish usuli bilan o‘rganish.
Ishdan maqsad. Atsetonni kislotali muhitda yod bilan reaksiya tezligini konstantasini o‘rtacha qiymatini aniqlash.