Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni

SILINDRSIMON FORMALI TAJRIBA QURILMASI
MAGNIT MAYDONI TAQSIMOTI 
Solovev Ivan Aleksandrovich, Xolmatova Iroda Islomjon qizi 
O`zMU Fizika fakulteti 
Lazеr nurlanishi parametrlarini boshqarish fundamental va amaliy masalalarda muhim 
ahamiyatga ega. Xususan, tashqi naydon yordamida boshqarish dalzarb hisoblanadi [1-6]. Lazerli 
diyod magnit maydonlar bilan tekshirilganda, magnit maydon ortib borishi bilan lazer yutish spektri 
kengayishi kuzatiladi [1].
Ushbu ishda doimiy magnit maydonning kombinatsiyasidan foydalanib, lazer nurlanishi 
parametrlarini boshqarish uchun ishlab chiqilgan magnit maydon manbasi va undagi Xoll datchigi 
yordamida o’rganilgan magnit maydon taqsimoting tajriba natijalari keltirilgan. 
Yarimo'tkazgichli lazerga magnit ta'sirini o'rganish uchun, silindrsimon idish ichida o'zgarmas 
tok yordamida doimiy magnit hosil qiluvchi qurilma yig'ildi. Qurilma markaziga o'rnatilgan lazer aktiv 
elementiga magnit maydoni kuch chiziqlarini 360
0
burchak bo'yicha ta'sir etish imkonini beradi. 
Tajribada magnit maydon manbasining magnit maydoni mos ravishda aksial yoki tangensial 
taqsimoti B-probe metodi yordamida o’lchandi. Magnit oqimi zichligi B ning r masofaga bog’liqligi, 
Bundan tashqari, magnit maydon induksiyasi B va tok kuchi I o’rtasidagi proportsionallik ham 
tekshirib ko’rildi. Qurilma yordamida magnit maydoni kuch chiziqlarini aktiv element ko’ndalang 
tekisligida turli yonalishi burchaklarga natijalar olish imkonini beradi.
Natijalarni olishdan oldin magnit maydon induksiyasini o`lchab olindi va magnit maydon 
induksiyasini (B), tok kuchiga (I) bog’lanishi o`rganildi. 

---

“Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni”. Samarqand 2019-yil 13-14 dekabr.
 
307 
Аdabiytlar 
1. 
Flicker, H., Nereson, N., Increased tuning range of Pb
1-x
Sn
x
Se diode lasers using small 
magnetic fields. IEEE Journal of Quantum Electronics, vol. 12, issue 6, pp. 326-330 
2. 
Ahmed Zakaria et.al. Explanation of the Effect of Magnetic Field on laser Intensity on 
the Basic of Generalized Special Relativity. International Journal of Science and Research (IJSR). 
Volume 3 Issue 12, pp.1761-1766 (2014). 
3. 
Н.В. Кравцов, С.Н. Чекина. Влияние постоянного магнитного поля на 
нестационарные режимы генерации твердотельных кольцевых лазеров // Квантовая 
электроника, 37, 140-142 (2007). 
4. 
Дьяконов М И, Фридрихов С А "Газовый лазер в магнитном поле" УФН 90 565–
600 (1966) 
5. 
Иманкулов З. И. Мириноятов М. М. Вестник НУУб №2, 27-28. 2002 
6. 
Arshad, A., Bashir, S., Hayat, A. et al. Appl. Phys. B (2016) 122: 63.