Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni

“Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni”. Samarqand 2019-yil 13-14 dekabr.
 
193 
3-ШЎЪБА ФИЗИКА ВА АСТРОНОМИЯНИ ЎҚИТИШДА ТАЛАБАЛАР МУСТАҚИЛ 
ТАЪЛИМИНИ ТАШКИЛ ЭТИШ 
 
ФИЗИКА ФАНИ ЎҚИТУВЧИЛАРИНИ КОМПЕТЕНТЛИГИНИ 
ШАКИЛЛАНТИРИШДА МУСТАҚИЛ ТАЬЛИМНИНГ ЎРНИ 
ф-м ф н.доц. А.А.Ахмедов.НавДПИ 
Таълим тизимида ахборотлар кўламининг кенгайиб бориши физика ўқитиш тизимида 
илғор педагогик технологияларни жорий этилиши, фан ва технологияларни шиддат билан 
жадал ривожланаётган тезкор замонда ўқув жараёнида компетентли ёндашувни тақозо 
қилаётгани ҳеч кимга сир эмас. Бўлажак физик ўқитувчисини физика дарси жараёнида 
мурракаб вазиятлардан омилкорона фойдалана олиши орқали чиқиб кета олиши ва қарор қабул 
қилишда муҳим аҳамиятга эга бўлади. Компетентли ёндашув орқали педагогика олий ўқув 
юртларида физикани ўқитиш методикасини такомиллаштиришда бўлажак физика 
ўқитувчиларини тайёрлашни янги босқичга олиб чиқиш, таълим сифатини оширишга ва 
рақобатбардош кадрлар тайёрлашдек устувор масалани ечишга хизмат қилади. 
Педагогика олий ўқув юртларида талабалар мустақил таьлимини ташкил этишда бўлғуси 
физик ўқитувчиларнинг экспериментал компетентлигини ривожлантиришга қаратилган. Олиб 
борилаётган педагогик изланишлар шуни кўрсатидики, STEAM (жумладан физика) фанларни 
ва танқидий фикрлаш, ахборотни мустақил излаш ва таҳлил қилиш компетенциялари ва 
малакаларининг ривожланишига алоҳида урғу беришни ҳисобга олган ҳолда, замонавий 
инновацион иқтисодиёт талабларига жавоб берадиган таълим дастурлари ва янги давлат таълим 
стандартлари жорий этиш орқали таьлимнинг янги босқичига чиқишга эришиш 
мумкин,шунингдек узлуксиз таълим тизимида ўқувчи ва талабаларнинг билим даражасини 
баҳолашда таълим сифатини баҳолаш бўйича халқаро дастурлар ва изланишлар (PISA, TIMSS, 
PIRLS ва бошқалар)да талабалар физика ва астрономия фанларини чуқур ўрганишга 
мўлжалланган дидактик материаллар ва мультимедиа маҳсулотларининг янги авлодлари 
тайёрлашда мустақил таьлимдан ўринли фойдалансалар таьлим сифатини ошириш билан бирга 
касбий компетентликка эришган бўладилар.[1] 
Мустақил таълим учун ажратилган соатлардан ўқувчиларга реферат мавзулари, 
лаборатория 
машғулотлари, 
масалалар 
ечиш 
шаклида 
кўникма 
ва 
малакалар 
шакллантирилмоқда. Берилган топшириқларни бажариш, иқтидорли талабаларни танлаш, 
талабалардаги новаторлик қобилиятни шакллантиришда муҳим омил ҳисобланади ва ўзига хос 
натижа беради. 
Бундан ташқари, мустақил таълим талабага индивидуал ёндашув имкониятини беради. 
Мустақил таълимни ташкил этишни модернизациялашда талабаларга ўқув машғулотидан 
ташқари, ижодий ёндашувни ва касбий компетентликни шакллантиришда асос бўлиб хизмат 
қилади. 
Бизнингча, мустақил таълим ўқув машғулотларида талабанинг шахсий кўникмаларини 
шакллантириш муҳим аҳамиятга эга, бунда махсус физик кўникмаларни ажратиб бўлмайди. 
Чунки, шахсий кўникмалар уларнинг ичида сингиб боради. Уларни шакллантириш учун талаба 
билан мустақил ишлаш лозим бўлади. 
Умуман олганда, назарий, тажриба ўтказиш натижасида ҳосил бўлган кўникма, 
индивидуал ва хусусий кўникмалар деб турли масалаларни ҳал қилишда ақлий амалларни 
самарали бажариш қобилиятига айтилади ва талабалаврнинг экспериментал компетентлигини 
шакиллатиришда асос бўлади. Айнан мана шу хусусиятларни эътиборга олган ҳолда 
систематик ёндашиш таълимда узвийликни таъминлаган ҳолда бўлажак физик ўқитувчиларни 
тайёрлашда муҳим омил ҳисобланади. 

---