Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni

O’lchash natijasi: Lande faktorni g-aniqlash rezonans toki I orqali ifodalanishi mumkin. 
r
I
A
g
565
.
2

 
Adabiyotlarda quyidagi qiymat berilgan g=2,0037. 
0685
.
2

g
EPR spektr maksimumning yarimkengligini aniqlash. 
1-rasm 
2-rasm 

---

“Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni”. Samarqand 2019-yil 13-14 dekabr.
 
221 
Bizning sinov o’lchashlarimizda ossilografning “X” kanal uchun 0,5 v/sm va “Y” kanal uchun 
20 v/sm sezgirlikni tanlab ESR spektr maksimumning yarmidagi to’liq kenglikni aniqlash uchun I
1
va 
I
2
toklar farqini hisoblash kifoya.
2
1
I
I
I



Shu toklar qiymatidagi magnit maydon induksiyasini teslometr yordamida o’lchab quyidagi 
formulaga asosan hisoblaymiz:
I
A
T
B






3
10
07
.
4
Sinov o’lchashlarda quyidagi natijani oldik: 
T
B
A
I
3
10
07
.
4
1
.
0







Adabiyotlarda quyidagi qiymat berilgan 
T
B
4
10
8
.
2




Bu tajribaviy natija, adabiyotlarda berilgan ma’lumot bilan unchalik mos emas. Bunga sabab 
EPR rezonatorning geometrik muvofiqlashtirishdir, ikkita g’altak ideal g’altaklar kabi qullanilmaydi. 
Aniq natijaga erishish uchun Gelmgolsning kuchli g’altaklaridan foydalanish kerak bo’ladi. Ammo bu 
tajriba uchun sezilarli darajada katta sarf xarajatlarga olib keladi. Shunga qaramasdan bu eksprementni 
takomillashtirishda muxokama uchun predmet bo’lib xizmat qiladi. 
a) 
b) 
3-rasm. a) Namunaning rezonans spektr va b) DPPH radikalining kimyoviy tuzilishi 
Izoh: Taxlil qilingan DPPN namuna organik paramagnit matereal hisoblanadi. Bitta turg’un 
radikalga ega molekulaning magnit momenti “N” ko’prikdagi valent elektronlarning faqat spin 
momenti bilan aniqlandi. 
O’lchangan rezonans tokiga I=1.245 A quyidagi qiymatlar mos keladi g=2.02 qiymatga yaqin, 
kengligi esa 2,7* 10
4

DPPH uchun adabiyotlarda keltirilgan malumotlar: g=2,0037 va yarim kenglik 
2,8 *10
4

T 
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati: 
1. Axmedova G., Mamatqulov O.B., Xolbayex I. Atom fizikasi. – Toshkent: Istiqlol, 2013. – 416 
b. 
2. Bekjonov R.B., Axmadxo’jayev B. Atom fizikasi. – Toshkent: O’qituvchi, 1979. – 408 b. 
3. Savelyev I.V. Umumiy fizika kursi. 2-tom. – Тoshkent: O‘qituvchi, 1975. – 368 b.