Fizikadan masalalar to’plami

FIK 40% bo'lgan avtomobil 54^km/_soat tezlik bilan harakatlanayotgan vaqtda 69kW quvvat hosil qilsa, 10kg benzin bu avtomobilga necha kilometr yo'l bosishga yetadi? Benzinning solishtirma yonish issiqligi 4,6·10^7J/_kg.

§48. Mexanik va ichki energiyaning o'zaro almashinishi.

704. 
     Tezligi 50^m/_s bo'lgan o'q devorga noelastik urilishi natijasida 10⁰C ga qizidi. Urilishda ajralib chiqqan barcha energiya o'qning qizishiga ketgan bo'lsa, o'q yasalgan moddaning solishtirma issiqlik sig'imini aniqlang.
     

704. 
     Ikkita bir xil o'q devorga urildi. O'qlardan biri 0,5K ga, ikkinchisi 8K ga qizigan. Agar o'qlarning energiyasi to'laligicha ularni qizdirishga ketgan bo'lsa, ikkinchi o'qning tezligi birinchi o'qning tezligiga nisbatdan necha marta katta bo'lgan?
     

704. 
     Kinetik energiyasi 100J bo'lgan o'q devorga urilishi natijasida 0,5K ga qizigan bo'lsa, o'q energiyasining necha foizi uni qizishga sarf bo'lgan? O'qning issiqlik sig'imi 20^J/_K.
     

704. 
     Sharsharaning pastidagi suvning harorati yuqoridagi suvning haroratiga nisbatdan 0,05⁰C ga ko'p bo'lsa, sharsharaning balandligi nimaga teng? Suvning solishtirma issiqlik sig'imi 4200^J/_(kg·K), g=10^m/_s².
     

704. 
     Bir stakan suvning harorati 100⁰C dan 20⁰C gacha pasayganda ajralib chiqadigan hamma energiyani 100kg yukni ko'tarishga sarf qilinsa, bu yuk qanday balandlikka ko'tarilgan bo'lar edi? Stakandagi suvning massasi 250g. suvning solishtirma issiqlik sig'imi 4200^J/_(kg·K), stakanning issiqlik sig'imini hisobga olinmasin. g=10^m/_s².
     

704. 
     Massasi 2000kg bo'lgan bolg'a 1m balandlikdan, massasi 2kg bo'lgan metall brusokning ustiga tushadi. Urilish natijasida brusok 25⁰C ga qiziydi. Urilishda ajralib chiqqan energiyaning 50% brusokning qizishiga sarf bo'lgan bo'lsa, brusok materialining solishtirma issiqlik sig'imini aniqlang. g=10^m/_s².
     

704. 
     Plastilindan yasalgan sharcha 8m uzoqlikdagi (gorizontal yo'nalishda) vertikal devorga tomon, gorizontga nisbatdan 45⁰ burchak ostida 10^m/_s tezlik bilan otildi. Urilishda shar devorga yopishib qoldi. Kinetik energiyaning hammasi sharchani qizdirishga sarf bo'lgani aniq bo'lsa, sharcha harorati qanchaga o'zgarganini toping(mK). Plastilinning solishtirma issiqlik sig'imi 250^J/_(kg·K). g=10^m/_s².
     

704. 
     Tezligi 500^m/_s bo'lgan qo'rg'oshin o'q devorni teshib o'tgandan so'ng tezligi 300^m/_s gacha kamaygan bo'lsa, o'qning necha gradusga qiziganini hisoblang. Urilishda ajralib chiqqan energiyaning 50% o'qni qizdirishga sarf bo'lgan. Qo'rg'oshinning solishtirma issiqlik sig'imi 160^J/_(kg·K).
     

704. 
     Tezligi 500^m/s bo'lgan vertikal joylashgan taxtani 20sm balandlikda teshib o'tdi. Teshib o'tish natijasida o'qning harorati 200⁰C ga qizigan. Agar urilishda ajralib chiqqan energiyaning hammasi o'qning qizishiga ketgan deb hisoblansa, o'q taxtadan (gorizontaliga) qanday masofada yerga tushishini aniqlang. O'q yasalgan moddaning solishtirma issiqlik sig'imi 400^J/_(kg·K).
     

704. 
     Jism qiyalik burchagi 60⁰ bo'lgan, 260m uzunlikdagi qiya tekislikdan sirpanib tushmoqda. Ishqalanish koeffitsienti 0,2. Agar jismning sirpanib tushish jarayonida ajralib chiqqan energiyaning 50% jismning qizishiga sarf bo'lgan bo'lsa, jism harorati necha gradusga ko'tarilgan? Jism yasalgan moddaning solishtirma issiqlik sig'imi 130^J/_(kg·K), g=10^m/_s².
     

704. 
     Ikkita bir xil materialdan yasalgan bir xil sharikchalar bir-biriga qarab 40 va 20^m/_s tezlik bilan harakatlanib kelmoqda. Bu sharlar absolut noelastik urilish natijasida necha gradusga qizishini toping. Sharchalar yasalgan moddaning solishtirma issiqlik sig'imi 450J/kg·K.
     

704. 
     Ipga osilgan massasi 990g bo'lgan taxtachaga, gorizontal yo'nalishda 400^m/_s tezlik bilan uchayotgan massasi 10g bo'lgan o'q urilgandan so'ng taxtachaga tiqilib qoldi. Urilish jarayonida ajralib chiqqan energiyaning 50% o'qni qizdirishga sarf bo'lgan bo'lsa, o'qning harorati necha gradusga ko'tarilganini toping. O'q yasalgan moddaning solishtirma issiqlik sig'imi 200^J/_(kg·K).
     

704. 
     O'q qanday tezlik bilan uchib borib devorga tegsa, u butunlay erib ketadi? O'q moddasining solishtirma issiqlik sig'imi 130^J/_(kg·K), solishtirma erish issiqligi 22,25 ^kJ/_kg, erish harorati 327⁰C. O'qning urilishdan oldingi harorati 152⁰C va urilish jarayonida ajralgan energiyaning hammasi o'qni qizishiga sarf bo'lgan deb hisoblansin.
     

704. 
     Qalaydan yasalgan sharcha qanday balandlikdan(km) tushganda u yerga urilgan vaqtda to'liq erib ketadi? Urilishda ajralib chiqqan energiyaning 50% sharchani qizdirishga va eritishga sarf bo'ladi. Sharchaning urilish oldidan harorati 32⁰C. Qalayning solishtirma issiqlik sig'imi 200^J/_(K·kg), solishtirma erish issiqligi 58^kJ/_kg, erish harorati 232⁰C. g=9,8^m/_s².
     

704. 
     300m balandlikdan vertikal pastga otilayotgan o'q, miltiqdan qanday tezlik bilan uchib chiqganda u yerdagi noelastik jismga urilganda to'liq erib ketadi? Urilishda ajralgan energiyaning yarimi o'qning qizishiga sarf bo'lgan. O'qning dastlabki harorati 177⁰C. O'q yasalgan moddaning solishtirma issiqlik sig'imi 130^J/_(kg·K), solishtirma erish issiqligi 22^kJ/_kg, erish harorati 327⁰C. g=10^m/_s².
     

704. 
     Miltiqdan o'q uzilganda, massasi 45g bo'lgan o'q 600^m/_s tezlik bilan uchib chiqdi. Agar o'qning uchib chiqishini 9g porox yonishi taminlasa, porox yonganda ajralib chiqgan energiyaning necha foizi o'qning kinetik energiyasiga aylangan? Poroxning solishtirma yonish issiqligi 3^MJ/_kg.
     

704.