Fizika8 Uzb i-bob 1-26. pmd

30-§. ELEKTR XAVFSIZLIK CHORALARI
Tevarak-atrofimizda elektr tarmoqlari juda ko‘p, kundalik turmushi-
mizda muntazam elektr jihozlar bilan ish ko‘ramiz. Ulardagi nosozliklar,
30-§. Elektr xavfsizlik choralari
109-rasm
2
1
108-rasm
3

---

84
ulardan foydalanishda ehtiyotkorona ish tutmaslik
tufayli hayotimizni xavf ostiga qo‘yishimiz mumkin.
Odam tanasi elektr tokini yaxshi o‘tkazadi.
42 V dan yuqori kuchlanishli elektr tarmoq
odam organizmi uchun xavfli hisoblanadi.
Xonadon elektr zanjiri ulangan elektr tarmoq
220 V kuchlanishga ega ekanligini bilasiz. Ehtiyot-
sizlik qilib bunday kuchlanishli sim ushlab olinsa,
tanadan tok o‘tadi. Bunday holatga, odatda, tok urdi
deyiladi. Agar tok urgan kishini elektr simdan tez-
da ajratib olinmasa, u halok bo‘lishi mumkin.
Qanday ehtiyotsizliklar tufayli odamni tok urishi
mumkin? Tok urmaslik uchun qanday elektr xavf-
sizlik choralariga amal qilish kerak?
1. Ko‘chadan o‘tgan elektr tarmoqlari simlari
izolyatsiyalanmagan bo‘ladi. Ba’zi paytlarda elektr
tarmog‘ining bitta simi uzilib, yo‘lda osilib yotgan
bo‘lishi mumkin. Uni ushlaganda tok simdan odam
tanasi orqali yerga o‘tadi va tok uradi (110-rasm).