Fizika8 Uzb i-bob 1-26. pmd

Gazlarda elektr o‘tkazuvchanlik elektr maydonda ionlar va
elektronlarning tartibli harakatidan iborat.
Gazlarda ionlashish boshqa tashqi ta’sirlarda, masalan, kuchli
nurlantirishda ham sodir bo‘ladi.
Rekombinatsiya
Elektr maydon olinib, ionlashtruvchi tashqi ta’sir to‘xtatilganda,
gazdagi elektron va ionlar bir-biri bilan qo‘shilishi natijasida yana neytral
atomlarni hosil qiladi.
Elektron va musbat zaryadli ionlarning qo‘shilishi natijasida
neytral atomlar hosil bo‘lish jarayoni gazlarda zaryadli
zarralarning rekombinatsiyasi deb ataladi.
Elektr maydon bo‘lmaganda, tashqi ta’sir to‘xtatilgan vaqtda zaryadli
zarralar faqat rekombinatsiya tufayli yo‘qoladi va gaz yana dielektrikka
aylanadi.
Elektr maydon bo‘lmaganda, ionlashtiruvchi tashqi ta’sir paytida,
bir tomondan, gazning ionlashishi, ikkinchi tomondan, zaryadli zarra-
larning rekombinatsiyasi yuz beradi. Ionlashtiruvchi tashqi ta’sir o‘zgar-
mas bo‘lganda ionlashish va rekombinatsiya jarayoni  tenglashadi, ya’ni
dinamik muvozanat qaror topadi. Bunda gazdagi zaryadli zarralar soni
vaqt o‘tishi bilan o‘zgarmay turadi. Dinamik muvozanat qaror topganda,
hosil bo‘layotgan zaryadli zarralar soni yo‘qolayotgan zaryadli zarralar
soniga teng bo‘ladi.
1. Gazlardan elektr tokining o‘tishini qay tarzda hosil qilish mumkin?
2. Nima sababdan havo isitilganda undan elektr toki o‘tadi?