Fizika8 Uzb i-bob 1-26. pmd

IV bob. Turli muhitlarda elektr toki
130-rasm
a
b

---

105
•
Elektrolizdan foydalanib, buyumlarning sirtini qiyin oksilanadigan metallar
bilan qoplash galvanostegiya deb ataladi.
•
Shakl hosil qilish uchun buyumlar sirtiga elektrolitik usulda metall yugurtirish
galvanoplastika deb ataladi.
•
Gaz orqali elektr toki o‘tishi jarayoni gaz razryadi deb ataladi.
•
Gazlarda elektr o‘tkazuvchanlik elektr maydonda ionlar va elektronlarning
tartibli harakatidan iborat.
•
Gazdagi elektron va musbat zaryadli ionlarning qo‘shilishi natijasida yangidan
neytral atomlar hosil bo‘lish jarayoni zaryadli zarralarning rekombinatsiyasi
deb ataladi.
•
Ionizator ta’siri to‘xtatilishi bilan to‘xtaydigan razryad nomustaqil razryad deb
ataladi.
•
Ionizator ta’siri to‘xtatilganda ham davom etaveradigan razryad mustaqil razryad
deb ataladi.
•
Elektrodlarning uchlarini bir-biriga tekkizib, biroz uzoqlashtirilganda, ularning
uchlari orasida elektr yoy razryadi hosil bo‘ladi. Undan projektorlarda,
mayoqlarda, metallarni eritish, turli qotishmalar olishda foydalaniladi.
•
Elektrodlardagi kuchlanish ma’lum katta qiymatga yetganda ular orasida chaq-
nash — uchqun razryad hosil bo‘ladi.
•
Uchqun razryaddan fotoapparatlarda, metallarni teshishda foydalaniladi.
•
Siyraklashtirilgan gazda miltillama razryad hosil bo‘ladi. Undan sovuq (kunduzgi)
lampalarda foydalaniladi.