Fizika8 Uzb i-bob 1-26. pmd

Cho‘g‘lanma elektr lampochka
Xonadonlarda yoritqich sifatida, asosan, cho‘g‘-
lanma elektr lampochkalardan foydalaniladi. U tok
o‘tganda spiralining qizishi hisobiga yoritadi.
Lampochkaning asosiy qismi ingichka volfram
simdan yasalgan spiraldan iborat. Spiral simning
volframdan qilinishiga sabab, u qiziganda cho‘zil-
maydi, 3
 
000°C gacha bardosh beradi, 3
 
300°C ga
yetgandagina eriydi.
Spiral volfram sim shisha ichiga joylashtiriladi. Vol-
fram sim ochiq havoda oksidlanadi va qizdirilganda
uzilib ketadi, ya’ni kuyadi. Buning oldini olish uchun
kolba ichidagi havo nasos yordamida so‘rib olinadi va
uning o‘rniga inert gazlar − neon, kriðton yoki argon bilan to‘ldiriladi.
Bu inert gazlar volfram ionlarining toladan uzilib chiqishiga, qizigan vol-
framning ingichkalashishiga yo‘l qo‘ymaydi.
85-rasmda cho‘g‘lanma lampochkaning tuzilishi tasvirlangan. Kolba
ichida (1) spiralning uchlari ikkita simga kavsharlangan. Bu simlar shi-
sha orqali o‘tib, ulardan biri (2) sokolning vint qismiga, ikkinchisi esa
sokoldan izolyatsiyalangan (3) asosga payvandlangan.
Lampochkani tarmoqqa ulash uchun uning vintli sokoli patronning
(4) vintiga burab kirgiziladi. Patronning ichki qismidagi (5) elastik kon-
takt lampochka asosiga taqalib turadi. Patronning kontaktiga va vintli qismi-
ga tarmoqdan kelgan simlar ulanadi.