Fizika va texnologiya

^{O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI}


FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI

“FIZIKA VA TEXNOLOGIYA”

FAKULTETI

“OPTIKA” fanidan

KURS ISHI
Mavzu: Difraksion panjaralar ularning qo’llanilishi.
Bajardi: 20.13 guruh talabasi.Alijonova.D
Qabul qildi: Omonov.B


Farg’ona-2022

MUNDARIJA

Fuko qurilmasining muhim xususiyati shuki ,unda C ko’zgu sifatida sferik ko’zgu ishlatilgan bo’lib , bu ko’zguning egrilik markazi R ko’zguning aylanish o’qiga yotadi. Shu tufayli R dan C ga tomon qaytgan yorug’lik hamisha R ga qaytib tushadi; yassi C ko’zgu ishlatilgan holda esa R dan qaytgan yorug’lik yana R ga qaytib tushishi uchun R bilan C bir –biriga nisbatan ma’lum bir vaziyatda turishi kerak , bu holda qaytgan nurlar konusning o’qi C ku’zguga normal ravishda yunalgan bo’lishi kerak. 7
Aylanuvchi ko’zgu metodi bilan o’tkazilgan o’lchash natijalari mana bunday: 7
Difraksion panjaraning asosiy formulasi. Difraksion panjara 8
Panjara davri va uning ishlash printsip. 9
Panjara uchun asosiy formulani yozishning boshqa usullari 22
Panjara o'lchamlari 23
Muammoni hal qilishning misoli 23
Ishlab chiqarish 24
"Difraksion panjara" nima ekanligini boshqa lug'atlarda ko'ring: 24
Xulosa qilib aytganda, yorug`likning to`lqin tabiati buyum detallarini yoki juda mayda narsalarni ko`zdan kechirishda ularni farq qilish imkoniyatini cheklaydi. Difraksiya mayda narsalarning aniq tasvirini hosil qilishga imkon bermaydi. Chunki yorug`lik to`g`ri chiziq bo`ylab tarqalmay, balki mayda narsalarni aylanib o`tadi. Natijada tasvirlar chaplashib ketadi. Chaplashgan tasvirni har qancha kattalashtirsa ham aniq tasvir olib bo`lmaydi. Narsalarning chiziqli o`lchamlari yorug`lik to`lqin uzunligidan kichik bo`lgandagina shunday bo`ladi.Difraksion panjaraning asosiy formulasi. Difraksion panjaraDifraksion panjara - Bu yoriqlar tizimidan (yorug'lik uchun shaffof joylar) va to'lqin uzunligi bilan taqqoslanadigan shaffof bo'lmagan bo'shliqlardan tashkil topgan eng oddiy spektral qurilma.Bir o'lchovli difraktsiya panjarasi bir xil kenglikdagi yoriqlardan xira bo'lgan bir xil kenglikdagi intervallar bilan ajratilgan bir xil kenglikdagi parallel yoriqlardan iborat. Yansıtıcı diffraktsiya panjaralari eng yaxshi deb hisoblanadi. Ular yorug'likni aks ettiradigan joylar va yorug'likni sochadigan joylar to'plamidan iborat. Ushbu panjaralar parlatgich bilan nur sochadigan zarbalar qo'llaniladigan silliqlangan metall plitalardir.Panjara difraksiyasi sxemasi barcha yoriqlardan keladigan to'lqinlarning o'zaro aralashuvi natijasidir. Difraksion panjara yordamida difraksiyaga uchragan va barcha yoriqlardan kelib chiqqan kogerent nurli nurlarning ko'p qavatli interferentsiyasi amalga oshiriladi. 26

KIRISH
O’zbekiston Respublikasi inson huquqlari va erkinliklariga rioya etilishini, jamiyatning ma’naviy yangilanishi, jahon hamjamiyatiga qo’shilishini ta’minlaydigan, bozor iqtisodiyotiga asoslangan demokratik-huquqiy davlat va ochiq fuqorolik jamiyati bapro etmoqda. Hozirgi vaqtda Optika fani oldida yadrokuchlar tabiatini,elementar zarralar xususiyatlarini hamda termoyadroreaksiyasiniboshqarishkabiengmuhimmuammolarturibdi. Turli xil muammolarni haletishda, yagona nazariyani
Yaratishdagi asosiy qiyinchilik shundan iboratki, yadrodagi nuklonlar orasidagi o'zaro ta’sirlashuv kuchlarini bilmaymiz (yadro kuchlari tabiatda engkutla kuch, bu kuchdan katta kuchga ega Insoniyat tarixining ko‘p asrlik tajribasi ezgu g‘oyalardan va sog‘lom mafkuradan mahrum biron-bir jamiyatning uzoqqa bora olmasligini ko‘rsatdi. Shu bois, mustaqillik tufayli mamlakatimiz o‘z oldiga ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayot barpo etish, rivojlangan mamlakatlar qatoridan o‘rin olish, demokratik jamiyat qurish kabi ezgu maqsadlarni qo‘ydi.