Fizika va elektrotexnika

NAMUNA

Yoritish tizimlarida quyosh energiyasidan foydalanishning samaradorlini xisoblash.

Maqsad. Xonadonning yoritish tizimida 6 ta lampa mavjud, xar biri 100 Vt dan jami 600 Vt. Lampalar energiya samarador lampalarga almashtirilib, quyosh panellari orqali ta’minalanadi va olingan samaradorlik xisoblanadi.

Mavjud energiya iste’moli:

6 ta lampa quvvati 40 Vt dan (energiya samarador lampalar) sutkasiga 10 soat ishlaydi.

Bir sutkadagi energiya sarfi 6 ∙40∙10 = 2400 Vt soat = 2,4 kVt soat. Bir oyda 2,4 kVt soat ∙ 30 = 72 kVt soat

Elektr energiyasining narxi 250 so‘m/kVt soat bo‘lgan xolda. Bir oydagi sarf 250 so‘m/kVt soat ∙ 72kVt soat = 18 000 so‘m.

Bir yilda 18 000 so‘m ∙ 12 = 216 000 so‘m.

Lampalarning narxi 12 000 so‘mdan 6 ta lampa 72 000 so‘m

Umumiy xarajatni 10 yil uchun xisoblaymiz, bu orada lampalar kamida 10 marta almashtiriladi, umumiy xarajatlar:

10∙ 72 000 = 720 000 so‘m lampalar uchun

10∙ 216 000 = 2 160 000 so‘m so‘m elektr energiyasi uchun

Jami 2 880 000 so‘m.
Endi quyosh panellari asosidagi elektr ta’minoti tizimni xisoblaymiz. Buning uchun quidagi jixozlar kerak:

Quyosh paneli;

12 v kuchlanishli LED lampalar; Akkumulyator;

Kontroller;

Qo‘shimcha jixozlar (ulash uchun simlar va mexanik vositalar).

Narlarini xisoblaymiz:

100 Vt quvvatli quyosh paneli taxminan 12000 00 so‘m;

6 ta lampa 12 V kuchlanishli 15 Vt quvvatli xar biri 35 000 so‘mdan

6∙ 35 = 210 000 so‘m;

Akkumulyator 12 V, 100 A∙ soat – 500 000 so‘m, 10 yil davomida 3 marta

almashtiriladi, shuning uchun 1 500 000 so‘m;

Kontrollyor – 700 000 so‘m;

Qo‘shimcha jixozlar 100 000 so‘m.

Jami: 3 710 000 so‘m.

Demak 10 yilda xarajatlardan 3 710 000 so‘m –2 880 000 so‘m = 880 000 so‘m qoladi, bu qoldiq elektr enrgiyasi xisobidan (xar yili 216 000 so‘mdan) keyingi 4 yilda butunlay qoplanadi.

Demak bu tizimdagi xarajatlar 13 yilda butunlay o‘z narxlarini qoplab, foyda berishga kirishadi .