Fizika va astronomiya

Nazorat savollari:

1. 
   Osmon sferasini kompyuter ekranida yoki proyektor yordamida auditoriya sharoitida katta ekranda namoyish etuvchi dasturiy mahsulotlar nomlarini ayting.
   
2. 
   Ekranning o‘ng yuqori tomonida 30 ta so‘rov yoki takliflar keltirilgan, shulardan 1 dan 15 gacha bo‘lganlarining vazifalarini aytib bering.
   
3. 
   Ekranning o‘ng yuqori tomonida 30 ta so‘rov yoki takliflar kcllirilgnn, shulardan 16 dan 30 gacha bo‘lganlarining vazifalarini ay lib bering.
   

25-§. «COSMOS 3.5» kompyuter dasturidan foydalanish

Sayyoralar va Quyoshning yillik ko‘rinma harakatini o‘qitish ma’lum qiyinchiliklarga ega va ko‘p hollarda u yaxshi samara bermaydi. Buning sababi sayyoralaming yillik harakati sekin ro‘y beradi va uni kuzatish uchun ko‘plab kechki kuzatishlar uyushtirish zarur bo‘ladi (buning imkoniyati yo‘q). Buni Osmon sferasi modelida namoyish etish mumkin. Kompyuter texnologiyalari yordamida bu muammoni hal etish mumkin.

Avvalo yuqorida ko‘rilgan dasturiy mahsulotlar «SkyMap Pro 7» va «Skyglobe 3.5» dasturida berilgan yoki haqiqiy momentlari uchun Quyosh, Oy va sayyoralar koordinatalarini hisoblaydi va yulduzlar osmonida (kompyuter ekranida) tasvirlaydi. «COSMOS 3.5» bunday hisoblashlami ketma - ket har xil vaqt oraliqlari (kun, oy, yil, ming yil) uchun tezda bajaradi va ekranga chiqaradi. Наг xil vaqt va sanalar uchun ketma-ket ekranda namoyish etilayotgan bu tasvirlarda Quyosh, Oy va sayyoralaming ko‘rinma harakatini ko'rsatish mumkin. В uni ng uchun «COSMOS 3.5» dasturi kompyuterga o‘matilgandan keyin «F» tugmachasi orqali ro‘yxatdan Quyosh yoki Oy yoki sayyoralami tanlash orqali «D» tugmani (Quyosh va Merkuriy uchun) tez-tez bosib - Quyosh va Merkuriyning har kungi o‘zaro vaziyatlarini o‘zgarib borishini, Merkuriy Quyosh bilan «quvlashmachoq» o'ynayotganligini o‘quvchilarga namoyish etish mumkin.. Venera va Marsni bunday harakatlarini ko‘rish uchun endi «М» tugmani tez-tez bosib, namoyish etish mumkin.

Yupiter va boshqa uzoq sayyoralar uchun «Y» ni tez-tez bosib namoyish etiladi. Biroq uzun oraliq bilan hisoblashlar yaxshi taassurot hosil qilmaydi. Bunda eng yaxshi dastur «Cosmos 3.0» dastrui orqali namoyish etiladi (25.1-rasm).