Fizika matematika fakulteti umumiy fizika kafedrasi

S
N
S
N
L-qоbiqdа n = 2 tеng. Bu qоbiqdа birinchi hоlаt 
l
= 0, m = 0 vа 
2
/
1


s
, ikkitа 
elеktrоnlаr vа 
l
= 1, m = -1, 0, + 1 vа 
2
/
1


s
30-rаsmdа m kvаnt sоnlаr gоrizоntаl, K, L 
vа M qоbiqlаr chаp tоmоndа vа 
l
-kvаnt sоnlаr o’ng tоmоnidаgi vеrtikаl yo’nаlishlаrdа 
jоylаshtirilgаn. 
23 rasm 
Tashqi magnit maydonda elektron
spinnig yo`nalishi
. 

---

38 
Atomlar dastasi
B
N
S
X
Ekran
Urilishlar
intensivligi
E
N
S
T
2
T
2
T
1
T
1
Ep
24 rasm 
Shtern va Gerlax tajribasi 
E.n. –Elektr pech 
T
1
,T
2 
–dumaloq tirqishlar 
NS –magnitik jism 
E –Ekran 
28 rasm 
Ingichka atomlar dastasi magnit 
maydondan o`tganda ikki 
yo`nalishlarga ajraladi. Ularning 
taqsimoti keltirilgan
. 
25 rasm 

---

39 
-2
-1
0
1
2
l
=2
l
=1
l
=0
10
18
l
=1
l
=0
l
=0
6
2
8
2
2
M-qobiq
n=3
N-qobiq
n=2
K-qobiq
n=1
P
P
S
d
m
6
2
S
S
Taqiqlangan
1s
2s
a
1s
2s
2p
b
 
Pauliy tamoyilini Bor atomiga tadbiqi. 
3-ta elektronlar bir vaqtning o`zida 2s orbitada bo`lishi mumkin emas (a),
3-elektron 2p orbitada joylashishi shart (b). 
Pauli tamoyiliga asosan atomdagi elektronlarning qobiqlar, yani bosh kvant 
sonlar n, orbital kvant sonlar 
l
, magnit kvant sonlar 
m
va spinlar bo`yicha 
joylashish tartiblari.
26 rasm 
27 rasm 

---

40 
XULOSA 
Ushbu uslubiy tavsiyanoma atomning tuzilishi to’g’risidagi asosiy tushuncha va 
qonuniyatlarni tushuntirib beruvchi tajribalar ko’rgazmali tarzda mufassal bayon etilgan. 
Ushbu uslubiy tavsiyanoma oliy o’quv yurti “Fizika” ta’lim yo’nalishi talabalarining 
“Atom va yadro fizikasi” bo’limi bo’yicha o’z ustida mustaqil ishlash, adabiyotlardan 
foydalana bilish va shu asosda etarli bilimga ega bo’lish uchun asos bo’lib xizmat qilishi 
mumkin. 

---

41