Fizika ma`ruza 2-topshiriq Mavzu

Izojarayonlar. Ideal gaz qonunlari. Ideal gaz tushunchasi tabiat hodisalarini sun’iy ravishda soddalashtirishni natijasida vujudga keltirilgan tasavvurlardan biridir.

Ideal gaz deb, molekulalarning moddiy nuqta, ya’ni gaz hususiy hamiga ega emas va molekulalari о‘zaro tavsirlvshmaydi deb faraz qilingan gazga aytiladi. Beriglan massasi gaz holatini xarakterlovchi P,V, va T parametrlarni bir-biriga bog‘lovchi tenglamaga idjeal holati tenglamasi deb ataladi.

Gazni harakterlovchi parametrlardan biri о‘zgarmas qolgan protsesslarga izojarayonlar deyiladi.

Boyl’-Mariott vonuni.

Izotermik jarayonda ideal gaz bosimining uning hajmiga bog‘lanishi qonunining uning hajmiga bog‘lanish qonuni 1662 yilda ingliz fizigi Robert Boyl’ va 1676 yili mustaqil ravishda fransuz olimi Emde Mariott tomonidan aniqlangan.

Izotermik jarayonda berilgan ideal gaz massasi uchun hajmini bosimiga kо‘paytmasi о‘zgarmasdir, ya’ni

PV  const

1-rasmda Boyl’-Mariott qonunining grafik tasviri kо‘rsatilgan bо‘lib uni izoterma deb ataladi.

Berilgan gaz massasi uchun о‘zgarmas temperaturada uning ikki holati uchun qо‘yidagi munosabatni yozish mumkin:

P¹ V¹

P₁V₁  P₂V₂ yoki  (7)

P2 V2

О‘zgarmas temperatura berilgan massali gazning bosimi uning hajmiga teskari proporsional.