Fizika kursi

 

---

 

159

11.3- . Om qonuni. O‘tkazgichning qarshiligi 

 

 

Om  qonuni  juda  ko‘p  tajribalar  natijasi  asosida  kashf  etilgan 

qonundir.  Uning  to‘g‘riligi  boshqa  kishilar  tomonidan  o‘tkazilgan 

ko‘pgina  tajribalarda  ham  isbotlangan.  1826  yili  nemis  fizigi  Om 

quyidagi qonunni yaratdi: bir jinsli metall o‘tkazgichdan o‘tayotgan tok 

kuchi 

ushbu 

o‘tkazgichning 

uchlaridagi 

kuchlanishga 

to‘g‘ri 

proporsional: 

U

R

I

1

=

 

 

 

 (11.7) 

bu  yerda  R  -  o‘tkazgichning  elektr  qarshiligidir.  (11.7)  tenglama 

zanjirning  bir  qismi  uchun  Om  qonunini  ifodalaydi.  Qarshilik  birligi 

Om  deb  qabul  qilingan.  O‘tkazgichning  uchlaridagi  kuchlanish  1V 

bo‘lganda 1A tok kuchi o‘tadigan o‘tkazgichning elektr qarshiligi 1 Om 

ga teng bo‘ladi. Elektr  qarshilikka teskari bo‘lgan kattalik 

R

G

1

=

 

 

 

 (11.8)