Fizika fanidan mustaqil ishi mavzu: galileyning almashtirishlari va nisbiylik principi

Almashtirish invariantlari.Kооrdinatalarni turlandirganda ko’pchilik fizik chamalar
o’zlarining son ma’nilarini o’zgarttirishi kerak. Masalan nuqtaning fazodagi ahvoli (𝑥, 𝑦, 𝑧) uch sonning yordamida aniqlanadi. Albatta ikkinchi tizimga o’tkanda bu sonlarning manilari o’zgaradi.

Agar fizik chama kооrdinatalarni turlandirganda o’z ma’nisini o’zgartirmasa, unday

chamalar saylab olingan kооrdinatalar tizimlariga mustaqil bo’lgan оb’ektiv ahamiyatka ega bo’ladi. Bunday chamalar almashtirish invariantlari deb ataladi.
Invariant chamalar quyidagilar yо’llar bilan topiladi:

Uzunlik 𝑙 ikki hisoblash tizimida ham birdek, ya’ni

tengligi bajariladi. Bunday holatda 𝑙 chamasini Galiley almashtirishiga qarata invariant chama deb ataydi. Bunday holatni fazoning absolyutligi deb ataymiz.