Fizika” fanidan laboratoriya ishlarini bajarish bo‘yicha

Elektr simlar:
O'zgarmas quvvat manbaining musbat va manfiy qutblarini (c) joul-vattmetr va voltmetrga (o‘lchash sohasi:
30V-) rozetkalariga parallel ulang.
Suvni elektroliz qilish qismining elektrodlarini joul-vattmetr rozetkalariga (d) ulang.
Tajribani bajarish
Distirlangan suvning elektr o'tkazuvchanligi pastligidan suvning elektrolizida 1 mol/l konsentratsiyali suyultirilgan sulfat kislota qo'llaniladi. Suyultirilgan sulfat kislota ko'z va teriga tushsa yallig'laydi.
Ko'zga sulfat kislota tekkanda yaxshilab oqar suvda yuving va shifokorga murojaat qiling.
Suvni elektroliz qilish qismini tayyorlash.
- Suyuqlikni gaz bilan to'yintiirsh uchun:
- O'zgarmas quvvat manbaini yoqing, kuchlanish U₀ ni 30 V (quvvat manbaining musbat va manfiy qutblari orasida) ga to'g'irlang, va 5 daqiqalar atrofida elektroliz borishini kuzating.
- Kuchlanish U₀ ni o'chiring.
- Har ikkala gaz jo'mraklarini ehtiyotkorlik bilan oching. Shundan keyin kislota balandligini darhol darajalash idishi ko'tarish orqali gaz jo'mraklari balandligidan pastga tushiring.
- Ikkala gaz jo'mraklarini yoping.
Joul-vattmetr:
Joul-vattmetrni yoqing va 15 daqiqa qizish uchun kuting.
Vaqt doimiysini 1 s, kuchlanish o‘lchash sohasini 30 V va vazifa tanlagichni "Ws" ga to'g'irlang.
Chetlashishlarni to‘g‘irlash:
Nazorat murvatini “Reset”, so‘ngra “Run” ga to‘g‘irlang.
Displeyni nol moslagich bilan barqaror holga keltiring.
Nazorat murvatini yana “Reset” ga to'g'irlang.
O‘lchashlar:
Kuchlanish U₀ ni 30 V ga to'g'irlang.
- Suvni elektroliz qilish qismining H₂ oyoqchasidan (manfiy qutb) gaz ajralsihi kuzating. Darajalsh idishini to‘xtovsiz ravishda pastlatib boring, natijada H₂ oyoqchasi bilan bir xilda suyuqlik sathiga ega bo'lsin.
- Suyuqlik sathi 5-ml belgiga kelgandan so'ng:
- Joul-vattmetr nazorat murvatini “ Run”ga to‘gvirlang.
- Suyuqlik sathi 25-ml belgiga kelgandan so'ng:
- U₀ ni o‘chiring va joul-vattmetrdagi elektr toki ishini W qayd qiling.
- Xona temperaturasini fr o'lchang va bosim p bilan birga yozib oling.
O‘lchash namunasi
V₁ = 5 sm³, V₂ = 25 sm³, t = 22 °C, p = 1010 hPa, U₀ = 30,0 V, W = 4,65 10³ Ws.
Baholash va natijalar
V = V₂ - V₁ = 20 sm³, T = t - 273 K = 295 K.
Qiymatlarni (6) tenglamaga qo'ysak: F = 94000 As/mol.
Adabiyotda berilgan qiymati: F =96485 As/mol.
Qo‘shimcha ma’lumot
Kislorod va boshqa gazlar elektrolitda erishi, gaz pufakchalari shisha devoriga yopishib elektrolit temperaturasini oshirishi va tok oqimi tufayli gaz sababli sistematik xatoliklar uchraydi. Elektroliz davomida ajralgan atomar kislorodning bir qismi bilan reaksion ta'sirlashib per-sulfat kislotani hosil qiladi. Shuning uchun yig'ib olingan kislorod miqdori ajralgan kislorodnikiga qaraganda biroz kamroq bo'ladi. Shu sababli o'lchashlar vodorod miqdori orqali olib boriladi.