Fizika” fanidan laboratoriya ishlarini bajarish bo‘yicha

Nazorat uchun savollar?
1. Tebranishlar konturi nimalardan tashkil topgan bo‘ladi?
2. Tomson formulasi qanday ko‘rinishda?
3. elektr va magnit maydon energiyasining ifodasini ayting.

MAGNIT O‘ZAKKA EGA BO‘LMAGAN INDUKTIV G‘ALTAKNING MAGNIT MAYDONINI O‘LCHASH

Tajribalar maqsadi:Magnit o‘zakka ega bo‘lmagan induktiv g‘altakning magnit maydonini undan o‘tayotgan I tok kuchining funksiyasi sifatida o‘lchash.
Magnit o‘zakka ega bo‘lmagan induktiv g‘altakning magnit maydonini uning uzunligi L va o‘ramlar soni N ning funksiyasi sifatida o‘lchash.
Qisqacha nazariya
Bio - Savar qonuniga asosan I tok o‘tayotgan ixtiyoriy o‘tkazgich atrofida P nuqtadagi magnit maydon quyidagi ulushlarining yig‘indisidan iborat bo‘ladi
, (1)
bu yerda , magnit doimiysi. (l) tenglamada dS o‘tkazgich qismining uzunligini va yo‘nalishini ifodalovchi vektor, o‘tkazgichning berilgan qismida P nuqtaga o‘tkazilgan radius vektor. Demak to‘liq magnit maydonni hisoblash (1) tenglamani integralini talab qiladi. Ko‘p xollarda bu hisoblashlar ancha murakkab bo‘lib faqat ma’lum bir simmetriyaga ega bo‘lgan o‘tkazgichlar uchun analitik yechim xisoblanadi. Boshqa hollarda masalan, uzun induktiv g‘altak uchun, Make Bele tenglamalaridan keltirib chiqarilgan Amper qonunini qo‘llash ancha yengilroq
(2)
Bu yerda j – tok zichligi, I_A – A yuzadan o‘tuvchi tok, S – A yuzani chegaralovchi berk kontur.
Uzun induktiv g‘altakning magnit maydonini xisoblash uchun A va S lar 1-rasmda ko‘rsatilganidek tanlab olingan. Agar induktivlik g‘altagi yetarlicha uzun bo‘lsa, magnit maydon uning ichida g‘altak o‘qiga parallel bo‘ladi va g‘altak tashqarisida deyarli yo‘qoladi, ya’ni S chegaralovchi konturning S₁ qismida magnit maydon komponenti chegaralovchi kontur yo‘nalishida noldan farqli bo‘ladi. Shuning uchun biz quyidagiga ega bo‘lamiz
, (3)
bu yerda L - S₁ qismning uzunligi.
Bundan tashqari
I_a=NI , (4)
bu yerda; N – A soha ichidagi o‘ramlar soni, I – g‘altakdan oquvchi tok kuchi va shuning uchun
(5)