Fizika” fanidan laboratoriya ishlarini bajarish bo’yicha 5320300 – «Texnologik mashina va jihozlar»

Olingan natijalar tahlili. Xatoliklarni baholash.
Ushbu laboratoriya ishidan suyuqlik (glitsirin) ichki ishqalanish koeffisientini aniqladik.
Olingan natijalarni adabiyotlardagi natijalar bilan solishtirish, farq paydo bo’lganda uning xatolik darajasini tahlil qilishimiz zarur.
Olingan nazariy va amaliy natijalarda paydo bo’ladigan farqni quydagi sabablarini keltirishimiz mumkin:

1. 
   Agar (9) formulada qatnashadigan o’zgarmas kattaliklarni aniqlashda xatolikka yo’l qo’ysak (Suyuqlik zichligining temperaturaga bo’gliqligi, erkin tushish tezlanishini rial holatda bo’lmasligi)
   
2. 
   Tajriba jarayonida vaqtni o’lchashdagi xatolikda
   
3. 
   Suyuqlikka tashlangan po’lat sharchani suyuqlik sirtidan sezilarli darajada yuqoridan tashlash
   
4. 
   Suyuqlikka tashlangan po’lat sharchani idishning markaziga tashlamasilik (idish devoir yaqinida tashlash)
   

Ushbu sabablar tufayli tajriba natijalarida xatolikka yo’l qo’yilishi mumkin.
Tajribalar uchun (9) formulaga asosan hisoblanadi.
O’rtacha nisbiy xatolik va uning foizlardagi qiymati

ifoda yordamida hisoblanadi. O’lchanayotgan kattalikning xaqiqiy qiymati
(4)
yordamida aniqlanadi.


O’zlashtirish uchun savollar.

1. Ichki ishqalanish koeffitsienti qiymat jihatidan nimaga teng va u qanday birlikda o’lchanadi?

2. Tezlik gradiyenti deb nimaga aytiladi va u qanday ifodalanadi?
3. Ichki ishqalanish kuchining hosil bo’lish sababini tushuntiring. Uning qiymati nimalarga bog’liq?
4. Yopishqoq suyuqlikda harakatlanuvchi jismga qanday kuchlar ta’sir etadi?
5. Sharchaning tekis harakati boshlanish shartini yozib bering.
6. Ishni bajarish tartibini tushuntiring.

LABORATORIYA ISHI № 4

MAKSVEL MAYATNIGI YORDAMIDA QATTIQ JISMNING INERSIYA MOMENTINI ANIQLASH

Tajribaning maqsadi
Energiya saqlanishi qonuniga kirish
Potensial energiyaning kinetik va aylanma harakat energiyasiga aylanishida energiya miqdorini o'lchash g Maksvel diski inersiya momentini aniqlash

2. Kerakli asboblar:

1 Maksvel disklari, U-simon tutgichga o'rnatilgan yorug'lik datchigi, Sanagich-S, Magnit tutgichli qaytuvchi mexanizmli adapter.