Fizika 8-sinf Kondensatorlar

Fizika 8-sinf

Kondensatorlar

Darsning texnologik xaritasi

Mavzu	Kondensatorlar
Maqsad	O‘quvchilarda kondensatorlarni tuzilishi, turlari va ishlatilishini haqida bilim, ko‘nikma va malakalar hosil qilish hamda fizik jarayon va hodisalarni kuzatish, tushunish va tushuntirish, tajribalar o‘tkazish va xulosalar chiqarish, fizik bilimlardan amaliyotda foydalanish kompetensiyalari shakllantiriladi.
Vazifalar	O‘quvchilarga kondensatorlarning tuzilishi, turlari va ishlatilishi haqida ma’lumotlar berish. Elektr sig‘imini o‘lchashni o‘rgatish va kondensatorning turmushda va texnikadagi ahamiyatini tushuntirish orqali fanga va texnikaga bo‘lgan qiziqishlarini oshirish.
Jarayonining mazmuni	Elektr sig‘imi, kondensatorlar va ularning turlari, texnikada qo‘llanilishi, kondensatorlarni ketma – ket va parallel ulash, elektr sig‘imini o‘lchashni va hisoblashni o‘rganish.
O‘quv jarayonining amalga oshirish texnologiyasi	Uslub: Tajribalar va xulosalar, "Aqliy hujum", amaliy mashg‘ulot, guruhlar bilan ishlash. Vosita: 9-sinf fizika darsligi, 5 ta savoldan iborat test banklari, kompyuter, proyektor, videoglaz, radiopalatalar, namoyish kondensatorlari, elektrofor mashinasi, dielektrik plastinkalar, elektrometrlar, qo‘lda yasalgan RLC – o‘lchagich, slaydlar. Nazorat: 5 ta savoldan iborat testlar. Baholash: 5 ballik tizim asosida.
Kutilayotgan natijalar	O‘qituvchi. Kondensatorlar mavzusini , tajriba va hulosa” orqali yoritish natijasida yuqori samaradorlikka erishadi. Interfaol metodlardan foydalanish orqali o‘quvchilarning mustaqil fikrlashi, faolligi, darsga, fanga nisbatan qiziqishini orttiradi. O‘quvchi. O‘quvchilar mustaqil o‘z fikrini og‘zaki va yozma tarzda aniq tushunarli bayon qila oladi. Mavzudan kelib chiqib savollarni mantiqan to‘g‘ri qo‘ya oladi. Guruhlar bilan ishlashni va o`z ustida ishlashni o‘rganadilar, eslab qolish, ayta olish, ko‘rsata olish ko‘nikma va malakalarga va kommunikativ, axborot bilan ishlash, shaxs sifatida o‘zini o‘zi rivojlantirish, matematik savodxonlik kompetensiyalari hamda radiodetallar bilan ishlashni, tabiatni muhofaza qilishni o‘rganish orqali biologiya faniga oid ekologik madaniyat kompetensiyalari shakllantiriladi.
Kelgusi rejalar	O‘qituvchi. O‘quvchilarni fizika faniga qiziqtirish yo‘llari va pedagogik texnologiyalarni darsga tatbiq etish uchun o‘z ustida ishlash, mavzuni kundalik turmush va fan-texnikada qo‘llanilishi bo‘yicha tajribasini boyitish, fizika xonasi uchun qo‘lda yasalgan asbob uskunalarning yangi turlarini yaratish. O‘quvchi. Kondensatorlarning ishlash prinsipini, turlarini, texnikada qo‘llanilishini chuqur o‘rganib, fizika xonasi uchun kerakli namoyish jihozlarini yasashda fizika o‘qituvchisiga yordamlashib, o‘z bilim, ko‘nikma va malakalarini shakllantirish ustida ishlash.

Mashg‘ulot bosqichlari

Bosqichlar	Mazmuni	Metodlar	Vaqti
1-bosqich: tashkiliy qism	Salomlashish, ozodalik va davomat nazorati	Og‘zaki muloqot	2 minut
2-bosqich: so’rash, baholash va bo’shliqlarni to’ldirish	Sinfni ikki variantga bo‘lib, kompyuterga yozilgan 5 ta savoldan iborat 2 variantli testni proyektorda ekranga proyeksiyalab, yoki qog‘oz variantida o‘quvchilarni baholash va bo‘shliqlarni to‘ldirish ustida ishlash	Test olish va olingan testni o‘quvchilarga tekshirtirish usuli	8 minut
3-bosqich: mavzu bayoni	Mavzuni o‘rgatishda tajribalar qilib, xulosalar chiqariladi va ning to‘g‘riligiga amalda ishonch hosil qilinadi.	Tajribalar va xulosalar, aqliy hujum, videoglazda eski radiopalatalardagi kondensatorlarni va kodoskopda slaydlar namoyishi.	16 minut
4-bosqich: Amaliy ish	Guruhlarga berilgan amaliy ish orqali o‘quvchilarni bilimini mustahkamlash va va formulaning to‘g‘riligiga amalda ishonch hosil qilish	Gruhlarda ishlash	8 minut
5 - bosqich	Videoglaz, kompyuter va proyektor yordamida turli xil radiopalatalardagi kondensatorlarning tuzilishi va joylashuvi namoyishi	Kompyuter, videoglaz va proyektorda namoyish	2 minut
6-bosqich: Yangi mavzu bo‘yicha bo‘shliqlarni aniqlash va to‘ldirish	5 ta savoldan iborat 2 variantli testni kompyuter va proyektor yordamida yoki qog‘oz variantida beriladi va o‘quvchilarni o‘zlariga tekshirtirib, bo‘shliqlarni aniqlab to‘ldiriladi.	Qisqa muddatli test olish	7 minut
7 – bosqich. Uyga vazifa berish	Darsda g‘olib bo‘lgan guruh va O‘quvchilarni rag‘batlantirish va uyga vazifa berish	O‘quvchilarni rag‘batlantirish	2 minut

Mashg‘ulotning borishi

Asosiy atamalar va tushunchalar:

-kondensator;

- elektr sig‘im;

- elektr doimiysi;

- dielektrik singdiruvchalik.
I. Darsning tashkil etilishi:

a) sinfga kirishda o`quvchilar o`qituvchi tayyorlagan emblemalarini olib, o`z joylarini egallaydilar;

b) salomlashib, davomat aniqlanadi;

c) o`quvchilarning darsga hozirligi ko`rib chiqilib, guruhlarga bo`linadi:

I- guruh ,, Doira”

II-guruh ,,To’rtburchak”

III-guruh ,,Uchburchak”


II. Uy vazifasini so‘rash va baholash:

Test kompyuterga yozilgan bo‘lib, ekranga proyektor orqali proyeksiyalanadi. Bunda 2 ta variant ham ekranga sig‘ishi ta’minlanishi shart. ( Kompyuter, proyektor, ekran bo‘lmasa test qog‘ozda ham berilishi mumkin) Test uchun 5 minut vaqt berilib, vaqt tugagach qatorlar bir biri bilan variantlarini almashadi va o‘quvchilar bir birlarinngi testlarini tekshiradi. O‘quvchilar tekshirgan testlarini bir biriga uzatish orqali o‘qituvchiga yetkazishadi va o‘qituvchi test natijalarini o‘qib eshittiradi. ( Bunda vaqt qolsa videoglaz orqali o‘quvchilar testlarini ekranda namoyish qilib, analiz qilishi ham mumkin)

1 – variant.

1. Zaryadlangan jism atrofidagi maydonga ………….. maydon deyiladi?

A) elektr B) magnit C) elektrostatik D) gravitatsion

2. Qo‘zg‘almas zaryad maydoniga ……………. maydon deyiladi?

A) elektr B) magnit C) elektrostatik D) gravitatsion

3. Elektr maydon kuchlanganligi formulasini ko‘rsating?

A) E=F/q_o B) E=mgh C) U=IR D) U=A/q

4. 1mN/C necha N/C ga teng?

A) 0,1 N/C B) 1000 N/C C) 0,001 N/C D) 1 N/C

5. 5 C zaryadga 0,5 N kuch ta’sir qilsa, maydon kuchlanganligi qanday?.

A) 0,1 N/C B) 5 N/C C) 0,001 N/C D) 10 N/C


II – variant.

1. Elektr maydon tushunchasini qaysi olim fanga kiritgan?.

A) Faradey B) Amper C) Gilbert D) Ersted

2. Musbat zaryaddan chiqqan kuch chiziqlari qayerda tugaydi?

A) manfiy zaryadda B) neytronda C) atomda D) protonda

3. Nuqtaviy zaryad maydoni kuchlanganligi formulasini ko‘rsating.

A) E=kq/r² B) E=F/q_o C) U=IR D) U=A/q

4. Elektr maydon kuchlanganligi birligini ko‘rsating?

A)1 N/C B)1N C) 1 W D)1C

5. 5 C zaryad kuchlanganligi 0,1 N/C bo‘lsa, unga qanday kuch ta’sir qiladi?

A) 0,5N B) 1N C) 0,1N D) 50N

1 – variant kaliti.

1	2	3	4	5
A	C	A	C	A

2 – variant kaliti.

1	2	3	4	5
A	A	A	A	A

Baholash mezoni:

1 ta to‘g‘ri javob – 1 ball

2 ta to‘g‘ri javob – 2 ball

3 ta to‘g‘ri javob – 3 ball

4 ta to‘g‘ri javob – 4 ball

5 ta to‘g‘ri javob – 5 ball
Bo‘shliqlar ekrandagi test yordamida to‘ldiriladi va o‘tgan darsga yakun yasaladi.

III. Yangi mavzuni tushuntirish.

Reja:

1. Kondensator nima?

2. Kondensatorlarning turlari

3. Kondensatorlarning ulanishi.

4. Kondensatorlarning qo‘llanilishi.
1 – tajriba. Elektrofor mashinasiga birinchi elektrometrni ulanib, zaryadlanadi va unga ikkinchi elektrometrni yaqin joylashtiriladi. Elektrometrlarning sterjenlarini dielektrik lineyka yordamida tutashtirilganda ikkinchi elektrometrga zaryad o‘tmaydi (1-rasm).

1-rasm 2-rasm