Fizik kimyo

2-LABORATORIYA ISHI

Mavzu: Suyuqliklarning to’yingan bug’ bosimi va ularning fazaviy o’tish issiqliklarini hisoblash.

1. 
   Amaliy ish.
   

Ishning maqsadi: Suyuqliklarning bug’lanishi va qaynashi
Suyuqlikdagi molekulalar doimo harakatda bo’ladi. Lekin molekulalarning harakat tezligi bir-biridan farq qiladi. Suyuqlikning sirtqi qavatidagi molekulalar tezligi va demak kinetic energiyasi katta bo’lganda molekulalararo tortishuv kuchlarini yengib suyuqlik ustidagi fazoga ajralib chiqishi mumkin bunda suyuqlik bug’lanadi. Suyuqlikning bug’lanishi haroratga bog’liq. Past haroratlarda suyuqlik molekulalari orasidagi o’zaro tortishuv kuchlari molekulalarning o’rtacha kinetic energiyasidan ancha katta bo’ladi va shu sababli juda kam molekulalargina suyuqlikdan ajralib chiqa oladi.
Agar suyuqlik berk idishda turgan bo’lsa, suyuqlikdan chiqayotgan molekulalar bir-biriga va idish devorlariga urilib, yana suyuqlikga qaytib tushushi mumkin. Dastlab, suyuqlik suyuqlik bug’langani sari bug’dagi molekulalar konsentratsiyasi ortib boradi va natijada suyuqlikga qaytib tushadigan molekulalar soni ham ko’payadi. Ma’lum vaqtdan keyin suyuqlikdan chiqib ketayotgan molekulalar soni suyuqlikga qayib tushayotgan molekulalar soniga tenglashadi, ya’ni muozanatda bo’lga bunday bu’ to’yingan bug’, u ko’rsatgan bug’ bosimi esa suyuqlikning haroratig bog’liq bo’ladi. Suyuqlik bu’langanda issiqlik yutuladi. 1g suyuqlik muozanat bug’langanida yutiladigan issiqlik solishtirma bug’lanish issiqligi, 1mol suyuqlik bug’langandagisi esa molyar bug’lanish issiqligi deyiladi. Turli suyuqliklarning solishtirma bug’lanish issiqligi turlicha bo’ladi, shu sababli taqqoslash maqsadida ko’proq mol bug’lanish issiqligidan foydalaniladi. Turli suyuqliklardagi atmosfera bosimi qaynash haroratidagi molyar bug’lanish issiqligi (L qayn) ularning absolyut shkala bo’yicha olingan qaynash haroratiga (Tqayn) to’g’ri mutanosib bo’ladi.