Davlat bozor iqtisodiyoti samarali amal qilishini ta’minlash maqsadida korxonalarni huquqiy asoslarini, ayrim muhim xizmatlarini ado etish vazifalarini o‘z zimmasiga oldi. Bular qatoriga xususiy korxonalarga qonuniy maqom berish, xususiy mulk huquqlarini belgilash. shartnomalarga rioya kilishni kafolatlashni ta’minlash bir tomondan bo‘lsa, ikkinchi tomondan, davlat qonuniy "o‘yin qoidalari"ni belgilaydi. Bu qoidalar korxonalar, resurslarni yetkazib beruvchilar va istehmolchilar o‘rtasidagi munosabatlarni tartibga solib turadi. Qonunlar asosida davlat iqtisodiy munosabatlarni tartibga solish sohasida hakamlik vazifasini o‘z zimmasiga oladi, bu borada qonunbuzarlikka yo‘l qo‘ymaslikni oldini oladi yoki ularga nisbatan o‘z vakolatlari chegarasida choralar ko‘radi, erkin va to‘g‘ri raqobat uchun shart-sharoitlarni yaratadi, moddiy-ashyoviy, moliyaviy, axborot va boshqa resurslarga erishuvning teng imkoniyatlarini ta’minlaydi va bozorda monopol egalikka yo‘l qo‘ymaydi. - Davlat bozor iqtisodiyoti samarali amal qilishini ta’minlash maqsadida korxonalarni huquqiy asoslarini, ayrim muhim xizmatlarini ado etish vazifalarini o‘z zimmasiga oldi. Bular qatoriga xususiy korxonalarga qonuniy maqom berish, xususiy mulk huquqlarini belgilash. shartnomalarga rioya kilishni kafolatlashni ta’minlash bir tomondan bo‘lsa, ikkinchi tomondan, davlat qonuniy "o‘yin qoidalari"ni belgilaydi. Bu qoidalar korxonalar, resurslarni yetkazib beruvchilar va istehmolchilar o‘rtasidagi munosabatlarni tartibga solib turadi. Qonunlar asosida davlat iqtisodiy munosabatlarni tartibga solish sohasida hakamlik vazifasini o‘z zimmasiga oladi, bu borada qonunbuzarlikka yo‘l qo‘ymaslikni oldini oladi yoki ularga nisbatan o‘z vakolatlari chegarasida choralar ko‘radi, erkin va to‘g‘ri raqobat uchun shart-sharoitlarni yaratadi, moddiy-ashyoviy, moliyaviy, axborot va boshqa resurslarga erishuvning teng imkoniyatlarini ta’minlaydi va bozorda monopol egalikka yo‘l qo‘ymaydi.
Korxonani barpo etish xujjatlaridan biri uni ta’sis etish shartnomasi hisoblanadi. Bu hujjat o‘z mazmunidan kelib chikib kelajakda korxonani tashkil etuvchilarning o‘zaro munosabatlarining qoidalarini belgilaydi. Ta’sis etish shartnomasida korxonaning tashkiliy-xuquqiy shakli, turi, faoliyat turi, maqsad va vazifalari, joylashish va huquqiy adresi, ustav kapitali hajmi va unda ta’sischilar hissasi, qatnashuvchilarning o‘z hissasini boshqalarga berish sharti, uning boshqaruv va nazorat organlari, foydani taqsimlash usul va tartiblari, ta’sischilarning huquq va burchlari, ta’sischilar to‘g‘risidagi ma’lumotlar va boshka masalalarni hal qilish tartiblarini belgilaydi.Ta’sischilar korxona ustavini ishlab chiqadi. Korxonaning ustavi rasmiy hujjat hisoblanadi. Chunki ustavda korxona bilan davlat o‘rtasidagi ijtimoiy, iqtisodiy, moliyaviy va huqukiy munosabatlarni tartibga solish qoidalari o‘z aksini topadi. Ustav qonunlar. qoidalar va nizomlarga asoslangan holda tuziladi. Ustavni korxonani ta’sis etuvchilar tasdiqlaydi. - Korxonani barpo etish xujjatlaridan biri uni ta’sis etish shartnomasi hisoblanadi. Bu hujjat o‘z mazmunidan kelib chikib kelajakda korxonani tashkil etuvchilarning o‘zaro munosabatlarining qoidalarini belgilaydi. Ta’sis etish shartnomasida korxonaning tashkiliy-xuquqiy shakli, turi, faoliyat turi, maqsad va vazifalari, joylashish va huquqiy adresi, ustav kapitali hajmi va unda ta’sischilar hissasi, qatnashuvchilarning o‘z hissasini boshqalarga berish sharti, uning boshqaruv va nazorat organlari, foydani taqsimlash usul va tartiblari, ta’sischilarning huquq va burchlari, ta’sischilar to‘g‘risidagi ma’lumotlar va boshka masalalarni hal qilish tartiblarini belgilaydi.Ta’sischilar korxona ustavini ishlab chiqadi. Korxonaning ustavi rasmiy hujjat hisoblanadi. Chunki ustavda korxona bilan davlat o‘rtasidagi ijtimoiy, iqtisodiy, moliyaviy va huqukiy munosabatlarni tartibga solish qoidalari o‘z aksini topadi. Ustav qonunlar. qoidalar va nizomlarga asoslangan holda tuziladi. Ustavni korxonani ta’sis etuvchilar tasdiqlaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |